Spis treści:
Wstęp
Niezbędne przyciski
Przygotowania – Before Landing
Lądowanie – Landing
Po wylądowaniu – After Landing
Wygaszenie samolotu – Shut Down

Wstęp

Poradnik obejmuje tylko etapy lądowania po kręgu w warunkach dobrej widoczności VFR oraz przygotowania do niego – nie zawiera wskazówek na temat nawigacji do lotniska. Lądowanie w F-4E jest trudniejsze niż w innych modułach – wymaga jednoczesnej koncentracji na wielu przyrządach analogowych, wysokość jest trudna do utrzymania podczas skrętu, widoczność z kokpitu nie jest dobra – zwłaszcza przy prawidłowym kącie AoA, a w ostatniej fazie łatwo jest spać jak kamień przed pasem lub przestrzelić punkt przyziemienia.

• przy treningu lepiej wybrać lotniska z systemem TACAN i ILS, nawet w warunkach VFR, by włączyć wszelkie możliwe pomoce
• początkowo może być ławiej ćwiczyć lądowania z prostej niż po kręgu, wtedy rozpocznij podejście z wypuszczonym podwoziem, prędkością poniżej 190 kts na wysokości 900 stóp 3 mile od pasa
• podchodząc do pierwszego etapu lądowania po kręgu na wysokości 1500 stóp i z szybkością 300 kts trzeba mieć idealnie wytrymowany samolot, by jak najmniej operować drążkiem
• Phantom ląduje z prędkością AoA, wyznaczoną przez właściwy kąt natarcia ok. 19 jednostek
• można się jednak kierować pewną zasadą – pusty samolot bez uzbrojenia i z minimalną ilością paliwa waży ok. 33 tyś funtów – przy takiej masie prędkość podejścia wynosi 142 kts. Do każdego 1000 funtów powyżej tej wagi dodaje się 2 węzły. Typowa prędkość podejścia to ok. 150-160 węzłów
• (zwyczaj z reala) NIGDY nie odrzucaj spadochronu hamującego na pasie! Za tobą lądują też inne samoloty i chcą mieć czysty pas. Piloci praktykują tu odrzucanie spadochronu na drodze kołowania, często podczas skrętu, by odrzucić go na trawę za drogą – można w tym celu pomóc sobie dodaniem mocy silników, by nadmuchać spadochron i wtedy go odrzucić. Wyjątkiem są lądowania przy silnym wietrze bocznym – wtedy odrzucenie spadochronu na pasie może być konieczne. by nie zmieniał toru dobiegu
• nie używaj Nose Wheel Steering, dopóki nie osiągniesz prędkości kołowania

Przed lądowaniem zbierz podstawowe informacje: częstotliwość radiową wieży, kanał TACAN oraz częstotliwość ILS. Informacje te powinny znaleźć się w odprawie misji, ostatecznie możesz odczytać je z mapy F10, klikając na ikonę lotniska

Niezbędne przyciski

• Landing Gear – podwozie (G)
• Flaps / Slats – klapy (LShift + F)
• Canopy Handle – otwarcie kabiny (LCtrl + C)
• Right Engine Idle Detent – wyłączenie prawego silnika (RCtrl + End)
• Left Engine Idle Detent – wyłączenie lewego silnika (RAlt + End)
• Drag Parachute Deploy – wypuszczenie spadochronu (P)
• Release Parachute – odrzucenie spadochronu (RShift + P)

Przygotowania – Before Landing

1.
Ustaw / potwierdź system wyrzucania flar ALE-40 na NORM.

2.
Ustaw / potwierdź systemy uzbrojenia na SAFE, OFF, Stowed.

3.
Ustaw / potwierdź przełącznik anteny COMM ANTENNA na górną pozycję UPR.

4.
Potwierdź przełączniki stabilizacji lotu YAW, ROLL, PITCH na górnej pozycji ENGAGED.

5.
Ustaw lokalne ciśnienie na wysokościomierzu.

6.
Ustaw wysokościomierz radarowy na 1500 lub 1200 stóp – gdy zejdziesz poniżej zaświeci się czerwona lampka.

7.
Ustaw kanał TACAN.

8.
Ustaw częstotliwość radia. Jeśli nie masz gotowego presetu, pamiętaj, by przestawić tryb na MANUAL.

9.
Na lewej konsoli i panelu NAV ustaw częstotliwość ILS. Regulowane jest dolne, szersze pokrętło oraz górne.

10.
Jeśli używasz TACAN i ILS, ustaw instrumenty Flight Directora:

• pokrętło BRG / DST na TAC
• pokrętło MODE na VOR/ILS
• górne pokrętło FD na pozycję poziomą
• kurs COURSE na kurs pasa

Na HSI podświetlą się tryby TAC i ILS, a na ADI pojawią igły systemu ILS.

11.
Przycisz dźwięk systemu AoA – jego piszczenie jest pomocne przy ustawieniu właściwej prędkości, ale zbyt hałaśliwe. Przekręć pokrętło na prawej ścianie przeciwnie do ruchu wskazówek zegara.

12.
Ustaw celownik optyczny na pozycję STBY lub CAGE.

13.
Wyłącz ekran radaru, by nie powodował dekoncentracji – OFF.

14.
Włącz światło lądowania EXTERNAL LIGHTS na dolną pozycję LDG LT. Potwierdź włączony system Anti-Skid i wygaszoną kontrolkę.

15.
Wyłącz odbiornik RWR. Sprawdź stan paliwa. Poproś wieżę o zgodę na lądowanie: ATC – Lotnisko – Inbound.

16.
Podwyższ fotel, by lepiej widzieć dziób samolotu i pas podczas lotu „on speed” AoA.

Lądowanie – Landing

1.
Phantom nie wyświetla informacji na HUDzie. Główne instrumenty podczas pierwszych etapów podejścia to:

1. Wysokościomierz radarowy
2. Wskaźnik kąta natarcia
3. Prędkość pionowa – wznoszenie lub opadanie – wskazówka na „godzinie 9” i wartości 0 to lot poziomy
4. Prędkościomierz w węzłach

2.
Podejście do lotniska INITIAL rozpocznij na wysokości 1500 stóp z prędkością ok. 300 węzłów. Wytrymuj samolot, podchodź po prawej lub lewej stronie pasa zależnie od kierunku pierwszego zwrotu (po prawej stronie, jeśli zwrot będzie zwyczajowo w lewo).

3.
Sprawdź wizualnie, czy pas jest wolny i można lądować.

4.
Gdy miniesz połowę pasa rozpocznij pierwszy zwrot LEVEL BREAK, zwykle w lewo. Obróć samolot o ok. 60 stopni i pociągnij drążek do siebie. Nie musisz redukować przepustnicy, ale jeśli to będzie konieczne, otwórz na chwilę hamulce aerodynamiczne. Zwrot jest „level”, a więc bez zmiany wysokości, co będzie początkowo trudne. Obserwuj i utrzymuj wskazówkę prędkości pionowej na godz. 9, sprawdzaj główny wysokościomierz, czy nie widać na nim wznoszenia lub opadania.

5.
Kontynuuj Level Break. Musisz go zakończyć na kursie przeciwnym do kierunku podejścia na pas – obserwuj HSI i pozycję białej linii, która pokazuje orientację pasa.

6.
Zakończ zwrot na przeciwnym kursie pasa i wyjdź na DOWNWIND LEG. Powinieneś wyjść z następującymi parametrami:

• przeciwny kurs pasa
• wysokość 1500 stóp
• prędkość nie większa niż 250 węzłów

Po wyjściu na Downwind Leg z takimi parametrami wypuść podwozie (domyślny klawisz G). Poniżej 210 węzłów wysuń klapy na ostatnią pozycję OUT & DOWN (domyślnie 2x klawisz F). Przygotuj się do zwiększenia mocy po wypuszczeniu podwozia i klap oraz do konieczności ciągłego trymowania.

7.
Na Downwind Leg utrzymuj prędkość nie większą niż 190 węzłów, najlepiej ok. 180 węzłów. Użyj trymera i przepustnicy, by nie tracić wysokości.

8.
Obracaj się i kontroluj pozycję samolotu. Kiedy końcówka skrzydła osiągnie początek pasa do lądowania, rozpocznij zwrot BASE TURN w kierunku pasa. Przechyl samolot nieco łagodniej – 30-45 stopni i pociągnij drążek. Tym razem rozpocznij już powolne opadanie, ale nie większe niż 1500-2000 stóp na minutę, zależnie od jakiej wysokość rozpocząłeś zwrot Base Turn.

Prędkość kontrolujesz już tylko według kąta natarcia AoA „On Speed” – nie powinna spać poniżej tej wartości, czyli 19,2 jednostek na wskaźniku AoA (to zaznaczona na biało pozycja na godz. 3) oraz świecące kółko przy celowniku optycznym. Właściwe AoA oznajmia też stały dźwięk, który będzie zmieniał się w pikanie, im bardziej będziesz oddalał się od właściwej prędkości (dlatego warto było go na początku przyciszyć). Nastaw się na ciągłe poprawki przepustnicą.

9.
Kontroluj zwrot, by wyjść na FINAL końcowe podejście wprost na pas. Masz do dyspozycji białą linię na HSI i widok z kabiny.

10.
Zakończ zwrot Base Turn na kursie pasa i rozpocznij końcowe podejście FINAL.

11.
Po wyjściu powinieneś mieć wysokość ok. 500 stóp i rozpocząć zejście po ścieżce Glideslope 2,5-3 stopni. Jeśli pas ma system ILS, właściwą ścieżkę pokazuje żółta, pozioma linia systemu ILS na sztucznym horyzoncie ADI, którą powinieneś utrzymywać na białej linii ADI. Ścieżka 3 stopni to także ok. 700 stóp na minutę na wskaźniku opadania. Pamiętaj, że prędkość opadania kontrolujesz teraz wyłącznie przepustnicą – NIE drążkiem.

12.
Podczas podejścia musisz już bezwzględnie utrzymywać samolot „On Speed” pod właściwym kątem natarcia AoA 19 jednostek. Utrzymuj ciągły ton dźwiękowy, kółka przy celowniku optycznym oraz wskazówkę na godz. 3 wskaźnika AoA. Pamiętaj, że kąt natarcia regulujesz tylko drążkiem (przód-tył) – najlepiej trymerem, by poprawki nie były zbyt duże. Ewentualne korekty kursu wykonuj pedałami steru kierunku, nie przechylaj samolotu.

Zależnie od ustawień kamery, do pewnego stopnia i monentu możesz sugerować się utrzymywaniem dolnej krawędzi szkła celownika optycznego na punkcie przyziemienia, ale nie zawsze takie ułatwienie będzie działać.

13.
Po ustawieniu AoA musisz już tylko kontrolować zniżanie po ścieżce. Im bliżej będziesz, tym gorzej będzie z widocznością punktu odniesienia na pasie, więc musisz kontrolować przyrządy – ok -700 stóp na minutę zniżania, pozioma igła ILS równo z białą linią ADI.

14.
Kontynuuj zniżanie „On Speed”. Jester będzie cię informował głosowo o mijaniu kolejnych progów wysokości im bliżej pasa. Kontroluj AoA „On Speed” słuchają raczej ciągłego dźwięku niż zerkając na przyrządy.

15.
Utrzymuj samolot na ścieżce zniżania i AoA „On Speed”, aż dotknie pasa – być może będziesz musiał delikatnie podciągnąć drążek robiąc flarę, jeśli nos zacznie opadać w dół tuż przy ziemi („ground effect”) albo dodać minimalnie mocy, jeśli zniżałeś się zbyt stromo i szybko. Jakość lądowania zwykle skomentuje Jester – może się też okazać, że skrzywiłeś podwozie przy stylu RyanAir. Po przyziemieniu przesuń przepustnicę na pozycję IDLE.

16.
Wypuść spadochron hamujący (domyślnie klawisz P). Utrzymuj się na osi pasa sterem kierunku – nie używaj przycisku Nose Wheel Steering, dopóki nie osiągniesz prędkości kołowania. Spadochron powinien spowolnić cię tak, by jedynie minimalnie używać hamulców kołowych. 

17.
Nie odczepiaj spadochronu, dopóki jesteś na pasie! Wyhamuj do prędkości kołowania (poniżej 70 kts) i dojedź do zjazdu z pasa na drogę kołowania.

After Landing

1.
Dojedź do skrętu na drodze kołowania, by odczepić spadochron jak najbliżej terenu poza drogą (można przytrzymać samolot na hamulcach, zwiększyć moc silników, by nadmuchać spadochron i zwolnić go wtedy, by odrzuciło go poza drogę [nieistotne w symulacji DCS]).

2.
Otwórz kabinę (domyślnie LCtrl + C).

3.
Schowaj klapy Flaps and Slats na górną pozycję NORM (IN and UP) – domyślnie klawisze 2xLShift + F.

4.
Wyłącz system ANTI-SKID.

5.
Wyłącz PITOT HEAT na dolną pozycję OFF.

6.
Wyłącz system wspomagania stabilizacji lotu AFCS – trzy przełączniki YAW, ROLL, PITCH na dolną pozycję.

7.
Zaparkuj w wyznaczonym miejscu. Wywołaj menu Crew Chiefa, by założyć blokady kół – Wheel Chocks – PLACE.

Shut Down

1.
Unieś fotel maksymalnie, by łatwiej było wysiadać. Wyłącz w kokpicie pilota:

• IFF
• TACAN
• Radio UHF
• VOR/ILS
• Engine Anti-Ice
• Oświetlenie
• Wysokościomierz radarowy
• ADI – STBY
• celownik optyczny (Off)

2.
Wyłącz prawy silnik (RCtrl + End). Wyłącz prawy generator R GEN na środkową pozycję OFF. Wyłącz MASTER ENGINE RIGHT.

3.
Wyłącz lewy silnik (RALt + End). Wyłącz prawy generator L GEN na środkową pozycję OFF. Wyłącz MASTER ENGINE LEFT.

4.
Wywołaj menu Crew Chiefa, wybierz LADDER and STEPS – LADDER – PLACE, by zamontować drabinkę.

5.
Zdejmij hełm klikając na rancie kabiny.

6.
Można wysiadać!

Wesprzyj serwis Szkoła Latania DCS World

Kupując moduł F-4E Phantom w sklepie Heatblur wspierasz całą kwotą twórców modułu:

Ściągnij wersję PDF