Spis treści:
Niezbędne przyciski
Wybór pocisków
Programowanie pocisków
Tryb BORE – bez radaru
Tryb SLAVE – z namierzeniem radarowym
Celownik nahełmowy HMCS
AIM-9 Sidewinder to pociski powietrze-powietrze krótkiego zasięgu. Są naprowadzane termicznie na ciepło emitowane z dyszy silników odrzutowych. Nie wymagają więc radarowego locka i działają w sposób „odpal i zapomnij”. W optymalnych warunkach trafienie można uzyskać nawet z 10 kilometrów, ale zwykle będzie to odległość bliższa 4-5 km, czyli poniżej 3 mil.
W DCS F-16C Viper dostępne są trzy wersje pocisków AIM-9 Sidewinder:
- AIM-9L – produkowany od 1977 roku. Pierwszy model, który umożliwiał odpalenie pod każdym kątem względem wroga – nie tylko przy ataku od tyłu.
- AIM-9M – produkowany od lat 80. Ulepszony pod każdym względem. Ograniczono dymienie po wystrzale, ulepszono odporność na flary. Używana m.in. podczas wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku.
- AIM-9X – produkowany od 2003 roku. Posiada ulepszoną głowicę wykrywająca wroga pod kątem 180 stopni, zmodyfikowane płetwy sterujące oraz zmienny wektor ciągu w silniku.
Pociski Sidewinder wydają z siebie dość charakterystyczne dźwięk – swój słynny pomruk „sidewinder growl”. Wersje L i M różnią się tutaj od X. Starsze L, M w trybie szukania wydają niższy dźwięk, natomiast X nadają coś w rodzaju białego szumu akustycznego. Gdy cel jest blisko, dźwięk zmienia się w nieco szorstki, przerywany sygnał. W momencie śledzenia „gorącego” celu każda wersja zaczyna wydawać ciągły, wysoki ton.
W F-16C Viper pociski Sidewinder można używać w dwóch głównych trybach:
- BORE – bez radaru
- SLAVE – z namierzeniem radarowym
Przy obu trybach można jeszcze wykorzystać możliwości wyświetlacza nahełmowego HMCS, ale z rakietami w wersji AIM-9X.
Zaletą trybu bez radaru jest kompletna dyskrecja. Większość samolotów nie wykryje wystrzelonej rakiety, najwyżej może wypatrzeć ją pilot. Wadą natomiast jest brak wszelkich dodatkowych danych, choćby w kwestii odległości wroga. Przy odpaleniu pocisku w ten sposób musimy ocenić „na oko”, czy cel jest w zasięgu – zwykle musi to być mniej niż 5 mil.
Niezbędne przyciski
- CAGE/UNCAGE – uwolnienie sensora pocisku
- WPN REL – odpalenie pocisku
- Enable DEPRESS – szybkie przełączenie pomiędzy BORE/SLAVE
- NWS A/R DISC MSL STEP – przełączanie pomiędzy dostępnymi pociskami A-A
- Dogfight Mode – tryb walki powietrznej z domyślnym wyborem Sidewinderów
Wybór pocisków
1.
Do szybkiego wyboru pocisków Sidewinder służy przycisk:
- DOGFIGHT MODE – na przepustnicy
- A-A – tryb atakowania celów powietrznych na konsoli ICP. Jeśli masz jeszcze pociski AMRAAM będziesz musiał użyć przycisku NWS A/R DISC MSL STEP, który służy m.in. do przełączania pomiędzy pociskami powietrze-powietrze.
Dogfight Mode
1.
Wciśnij przycisk DOGFIGHT. Zobaczysz mały romb sensora podczerwieni.
A-A / MSL STEP
Wciśnij A-A na konsoli ICP. Jeśli masz miks pocisków AIM-9 i AIM-120 będziesz musiał jeszcze wybrać rakiety Sidewinder wciskając NWS A/R DISC MSL STEP aż usłyszysz dźwięk sensora IR, a na HUDzie po lewej, przy liczbie pozostałych pocisków pojawi się nazwa SRM (wersje M i L – Short Range Missile) lub HOB (wersja X – High Off Boresight).
W trybie ataku celów powietrznych A-A zobaczysz romb czujnika podczerwieni oraz niewielki owal, w którym czujnik wyszukuje cel w trybie Scan (w grudniu 2022 Scan jeszcze nie funkcjonuje) oraz liczbę i rodzaj aktualnie wybranych pocisków: 2 SRM (Short Range Missile).
Programowanie pocisków
1.
Po wyborze pocisków Sidewinder na prawym monitorze MFD pojawi się ekran programowania, w którym możemy ustawić następujące funkcje:
- SPOT – przełącza tryb celowania głowicy SPOT/SCAN (punkt/skanowanie). Obecnie (grudzień 2022) działa tylko Spot.
- SLAVE – tryb pracy czujnika zespolony z punktem na HUDzie (Bore) lub podążający za lockiem radaru (SLAVE)
- 2A-9LM – liczba i rodzaj wybranych pocisków, zmienia na inny typ
- WARM/COOL – „chłodzenie” pocisków – przed walką warto zmienić tę opcję na COOL
- MM3 7MM – przełączanie pomiędzy pociskami na kolejnych pylonach
Przed walką przełączamy chłodzenie pocisków argonem na COOL, co polepsza wykrywanie śladu ciepła przez sensor. Przy użyciu przełącznika Dogfight Mode lub przy pociskach AIM-9X Cool powinno być już domyślnie wybrane. Zapas argonu zależy od wielu czynników, ale średnio wystarcza na około 90 minut.
Tryb BORE – bez radaru
1.
Nakieruj romb czujnika podczerwieni na cel, aż usłyszysz ciągły, wysoki, duży wyższy niż wcześniej ton.
2.
Wciśnij przycisk: CAGE/UNCAGE, by „uwolnić” sensor i pozwolić pociskowi śledzić cel w granicach swoich limitów. Romb czujnika stanie się dużo większy i zacznie podążać za lecącym samolotem-celem.
3.
Przy HUDzie w trybie trybie ataku celów powietrznych A-A postępowanie jest identyczne. Weź pod uwagę, że przy braku radarowego locka wszelkie wskaźniki zasięgu nie mają żadnego zastosowania.
4.
W odpowiedniej odległości i dogodnej pozycji (najlepiej bezpośrednio za celem) odpal pocisk AIM-9 Sidewinder przyciskiem WPN REL.
Tryb SLAVE – z namierzeniem radarowym
1.
Upewnij się, że pociski AIM-9 są w trybie SLAVE. Jeśli to konieczne, przełącz opcję WARM na COOL.
2.
Namierz cel za pomocą radaru w dowolnym podtrybie CRM lub ACM. Zauważ, że na HUDzie pojawiły się dokładne dane odnośnie odległości do celu i zasięgu rakiet.
Na powyższym przykładzie widać następujące informacje:
- F008.1 – cel jest w odległości 8.1 mili
- 950 – tempo zbliżania się do celu
- 20 – maksymalna odległość na DLZ – dynamicznej skali zasięgu
- Grot przy 950 pokazuje, że rakieta minęła granicę maksymalnego zasięgu i teoretycznie dotrze do celu, ale to nie jest jeszcze zasięg skuteczny. Poza tym zalockowanie radarem nie oznacza, że cel został namierzony przez rakietę, która nakierowuje się na ciepło, a nie fale radaru.
3.
Wciśnij CAGE/UNCAGE, by czujnik rakiety nakierował się na lock radaru. Duży romb powinien znaleźć się pośrodku kwadratu – symbolu zalockowanego celu na HUDzie. Gdy będziesz odpowiednio blisko, wskaźnik dynamicznej skali zasięgu DLZ stanie się bardziej dokładny.
4.
Oznaczenia na DLZ:
- MAX – kreska oznaczająca szczyt otwartego prostokąta to zasięg maksymalny rakiety
- SKUTECZNY – początek zamkniętego prostokąta oznacza zasięg skuteczny rakiety, przy którym cel nie ma szans uciec, może jedynie zmylić pocisk
- MIN – zasięg minimalny rakiety
- -110 oznacza ujemną prędkość zbliżania, a więc cel oddala się od nas z różnicą 110 węzłów
Żółtą strzałką zaznaczony jest aktualny dystans do celu – w tym przypadku to 1.7 mili (widać to dokładnie przy literze F na dole). Idealny moment na strzał jest wtedy, gdy grot z prędkością zbliżania jest pomiędzy znacznikiem zasięgu skutecznego i minimalnego.
4.
Odpal pocisk przyciskiem Weapon Release.
Celownik nahełmowy HMCS
W czasie walki kołowej na bliskich odległościach najlepiej używać celownika nahełmowego HMCS (Helmet Mounted Cue System), który pozwoli namierzyć cel poza obszarem wyświetlacza HUD. Czujnik rakiety (oraz radaru) podąża wtedy za naszym wzrokiem. Tryb ten działa tylko z rakietami AIM-9 w nowszej wersji X.
1.
Włącz celownik nahełmowy HMCS przekręcając pokrętło po lewej stronie (przed przepustnicą) na maksymalną wartość.
2.
Upewnij się, że czujnik IR rakiety jest w pozycji BORE, czyli podąża za punktem na wyświetlaczu.
3.
Od teraz tam gdzie spojrzysz, będzie patrzeć również głowica rakiety Sidewinder.
4.
Celownik nahełmowy działa również z podtrybami radaru ACM, np. Boresight.
5.
Jeśli spojrzysz poza zasięg głowicy IR pocisku Sidewinder, zobaczysz przekreślony romb.
6.
Spójrz w stronę celu, by zbliżyć sensor rakiety do wroga. Gdy usłyszysz wysoki ton wciśnij: UNCAGE/CAGE. Romb zmieni się w duży i zacznie podążać za celem.
7.
Sytuacja jest bardzo podobna przy namierzaniu radarem w trybach ACM. Zalockuj cel w jednym z podtrybów.
8.
Wciśnij przycisk: CAGE/UNCAGE, by głowica pocisku zaczęła śledzić cel. Duży romb znajdzie się pośrodku kwadratu z zalockowanym celem.
9.
Cały czas musisz pilnować zasięgu do celu, który w trybie HMCS pokazywany jest w taki sam sposób, jak na HUDzie. Odpal rakietę, gdy grot zasięgu minie kreskę skutecznego dystansu. Jeśli nie używasz radaru sam musisz ocenić odległość. Pamiętaj o dogodnej pozycji. Jeśli nie jesteś bezpośrednio za samolotem, odpal pocisk z lekkim wyprzedzeniem toru lotu, by rakieta „przecięła” jego kurs.