Współczesne lotnictwo wojskowe to podstawowy filar każdej silnej armii. Często stanowi pierwszą linię obrony lub rusza do pierwszej fazy ataków w czasie inwazji, co miało miejsce w wielu ostatnich konfliktach zbrojnych. Z tych powodów właśnie niezwykle istotne stało odpowiednie rozlokowanie jednostek obrony przeciwlotniczej. W jej skład wchodzą radary wczesnego ostrzegania, dywizjony myśliwców przechwytujących, wyrzutnie rakiet ziemia-powietrze, działka przeciwlotnicze oraz takie detale, jak maskowanie kluczowych obiektów.

Wszelkie działania lotnictwa nad obcym terenem poprzedza więc wojna elektroniczna i fala ataków na urządzenia obrony przeciwlotniczej, by zminimalizować ryzyko utracenia maszyn. Nie wysyła się samolotów na misje bliskiego wsparcia CAS czy bombardowanie celów strategicznych, jeśli teren nie jest „czysty”, zwłaszcza bez wyrzutni rakiet SAM.

Przykładami są tu choćby izraelska operacja Mole Cricket, w której w zmasowanym nalocie kilkudziesięciu samolotów zniszczono czternaście baterii SAM w dolinie Bekaa czy początek operacji Pustynna Burza. Dzięki temu piloci podczas misji napotykają jedynie sporadycznie wyrzutnie SAM-ów oraz nieco mniej groźne stanowiska działek przeciwlotniczych. W innym wypadku wykonywanie zadań byłoby praktycznie niemożliwe. Obwieszony bombami samolot jest bezbronny w starciu z szybką rakietą.

W DCS World możemy napotkać różne systemy obrony przeciwlotniczej o różnej skuteczności działania. Wszystkie z nich odpowiadają wiekowi odtworzonych samolotów, dlatego nie znajdziemy tam najnowszych modeli typu SA-400, a jedynie takie produkowane w latach 80-tych lub wcześniej. Jakie dokładnie modele przeszkodzą nam w wykonywaniu zadań? Jak się przed nimi bronić?

Spis treści:
AAA – artyleria przeciwlotnicza, taktyka obronna, typy uzbrojenia
SAM – Rakiety naprowadzane radarem. Taktyka obronna, typy uzbrojenia
SAM – Rakiety naprowadzane na podczerwień IR. Taktyka obronna, typy uzbrojenia

Wszelkie dane liczbowe parametrów pocisków dotyczą gry DCS World i są podane orientacyjnie.

Podstawowe rodzaje naziemnej obrony przeciwlotniczej

Na ziemi możemy spotkać trzy główne typy obrony przeciwlotniczej:
1. Działka przeciwlotnicze – AAA (Anti Aircraft Artillery)
2. Rakiety ziemia-powietrze naprowadzane radarowo – SAM (Surface to Air Missile)
3. Rakiety ziemia-powietrze naprowadzane termicznie – SAM (Surface to Air Missile)

Rakiety mogą być montowane na wyrzutniach stacjonarnych i mobilnych, a te naprowadzane termicznie na podczerwień mogą być również przenoszone i odpalane bezpośrednio z ramienia żołnierza, jako tzw. Manpads (Man portable air defense system). Dodatkowo działka AAA mogą być wspomagane namierzaniem radarowym.

AAA – artyleria przeciwlotnicza, taktyka obronna, typy uzbrojenia

Działka przeciwlotnicze, tzw. AAA (triple-A), to najmniejsze zagrożenie podczas misji w DCS World, ale nie znaczy to, że można je ignorować. Zwykłe, naprowadzane ręcznie stanowiska łatwo ukryć gdzieś w terenie, a celna seria potrafi zniszczyć newralgiczne systemy samolotu. Z kolei pojazd ZSU-23-4 „Szyłka” posiada swój własny radar, który wspomaga system celowania, co czyni działko o wiele skuteczniejszym.

Zasięg działka ZSU-23, które zwykle spotkamy podczas misji w DCS World to około 1.3 mili morskiej, czyli 2.5 kilometra, a maksymalna wysokość, z której możemy zostać trafieni to około 6500 stóp.

W DCS World nisko przelatujące samoloty są także atakowane przez karabiny zamontowane na czołgach oraz pojazdach bojowych piechoty.

AAA – Taktyka obronna

Najprostszym sposobem na uniknięcie ognia działek przeciwlotniczych jest pozostawanie poza ich zasięgiem, co nie powinno być zbyt trudne. Wystarczy latać powyżej wysokości 6 tysięcy stóp oraz kończyć wszelkie ofensywne manewry, jak np. bombardowanie z lotu nurkowego nie schodząc poniżej tego pułapu.

Jinking

Zdarzają się jednak sytuacje, w których niski przelot nad ogniem AAA będzie konieczny, a zwiększenie pułapu nie będzie możliwe. Wtedy główną taktyką obronną jest tzw. „jinking”, czyli seria szybkich, gwałtownych manewrów w lewo i w prawo. Linia lotu powinna być jak najbardziej nieprzewidywalna. Im dynamiczniejsze będą zmiany kierunku lotu, tym trudniej będzie wycelować działka AAA.

Stanowiska AAA zwykle są proste do zniszczenia. Wystarczy jakakolwiek broń A-G, nawet celna seria z działka.

Typy działek przeciwlotniczych AAA w DCS World

ZU-23 Closed

Namierzanie celu: optyczne
Zasięg: 1.3 mili / 6500 stóp
Ilość nabojów: 100
Stacjonarne stanowisko działka kalibru 23mm.

ZU-23 Emplacement

Namierzanie celu: optyczne
Zasięg: 1.3 mili / 6500 stóp
Ilość nabojów: 100
Stanowisko działka kalibru 23mm.

ZU-23 on Ural 375

Namierzanie celu: optyczne
Zasięg: 1.3 mili / 6500 stóp
Ilość nabojów: 100
Mobilne stanowisko działka kalibru 23mm na ciężarówce Ural

ZSU-57-2 Sparka

Namierzanie celu: optyczne
Zasięg: 2 mile / 14000 stóp
Ilość nabojów: 254
Samobieżne działo przeciwlotnicze skonstruowane tuż po II wojnie światowej. Z czasem zastąpiło je ZSU-23-4 Shilka. Posiadało dwie armaty S-68 zamontowane na bazie czołgu T-54. Wykorzystywano je także przy wsparciu pojazdów naziemnych. ZSU-57 używano w wojnie w Wietnamie, licznych konfliktach na Bliskim Wschodzie oraz w czasie wojny w Jugosławii.

ZSU-23-4 Shilka

Namierzanie celu: radarowe
Zasięg: 1.3 mili / 6500 stóp
Zasięg radaru: 12 mil
Ilość nabojów: 2000
Symbol RWR: A
Lekko opancerzone, samobieżne działko przeciwlotnicze z poczwórną lufą. Dzięki namierzaniu celu radarem jest dużo bardziej celne i skuteczne od ZU-23 pomimo tego samego działka i amunicji.

SA-19 Grison / 2K22 Tunguska

Namierzanie celu: optyczne, radarowe, laserowe
Zasięg: 2 mile / 12000 stóp
Zasięg radaru: 6 mil
Ilość nabojów: 1936
Symbol RWR: S6
Lekko opancerzone, samobieżne działko przeciwlotnicze oraz wyrzutnia pocisków. Następca Shilki. Nowocześniejsza konstrukcja pozwala na lepsze namierzenie celu i jeszcze bardziej skuteczny ogień przeciwlotniczy.

.

M163 Vulcan

Namierzanie celu: optyczne
Zasięg: 1.4 mili / 4500 stóp
Ilość nabojów: 2280
Samobieżne działko M61 Vulcan kalibru 20mm zamontowane na pojeździe M113. Stanowi uzupełnienie dla baterii rakiet M48 Chaparral.

SAM – systemy przeciwlotnicze naprowadzane radarem. Taktyka obronna, typy uzbrojenia

Rakiety przeciwlotnicze ziemia-powietrze SAM (Surface – to – Air Missile) to jedno z największych zagrożeń w czasie wykonywania misji bojowej. SAM-y naprowadzane radarem potrafią wykryć samolot z bardzo dużych odległości, choć sam zasięg skuteczny pocisków różni się w zależności od konkretnego modelu. Wyrzutnie SAM mogą liczyć wiele pocisków sterowanych przez jeden radar.

Plusem jest to, że obecność i aktywność baterii SAM jest wykrywana pasywnie przez system RWR w nowoczesnych samolotach. Na wyświetlaczu zobaczymy rodzaj zagrożenia i azymut oraz informacje, kiedy radar zacznie nas śledzić i kiedy odpali pocisk.

Słabymi punktami wyrzutni SAM kierowanych radarem jest właśnie radar śledzący cele, tzw. Track Radar lub mobilne centrum dowodzenia, tzw. Command Post w nowocześniejszych typach. Wystarczy zniszczyć radar lub centrum, by unieruchomić wszystkie powiązane z nim wyrzutnie pocisków. Należy mieć na uwadze, że zniszczenie radaru wyszukującego cele, tzw. Search Radar, który towarzyszy niektórym wyrzutniom, nie eliminuje zagrożenia. Bateria wciąż będzie mogła namierzyć samolot i wystrzelić pocisk.

Rakiety SAM naprowadzane radarem – taktyka obronna

Podstawą taktyki obronnej przeciw wystrzelonym pociskom jest przede wszystkim spostrzeżenie wystrzelonej w nas rakiety, co w początkowej fazie ułatwia ciągnący się za nią długi pióropusz białego dymu. Istnieje nawet powiedzenie, że „SAM, który Cię zabije to SAM, którego nie widziałeś”.

W przypadku niektórych rakiet, np. SA-10 może być to trudne, bo ich zasięg to nawet 40 mil morskich – daleko poza zasięgiem wzroku. Wtedy liczy się ogarnięcie sytuacji na wyświetlaczach RWR czy SA/HSD i znajomość azymutu na baterię, która nas atakuje.

Większość rakiet ziemia-powietrze można zmylić schodząc na bardzo niską wysokość, poniżej 100 stóp. W rzeczywistości jest to jednak mało realistyczne i samoloty stosują inne taktyki obronne. Przy rakietach kierowanych radarem nie uratuje nas wysoki pułap, przez ich ogromny zasięg. Lecąc wysoko praktycznie ułatwiamy rakiecie trafienie, bo w rzadszym powietrzu nie traci ona tyle energii, by zmieniać swój tor lotu.

Beaming

Skuteczną metodą jest tzw. BEAMING. Chodzi tu o to, by lecieć tak, by wystrzelony pocisk zawsze mieć po swojej godzinie 3 lub 9, czyli z boku. Nigdy nie powinniśmy lecieć bezpośrednio na czołowe spotkanie z pociskiem/baterią SAM lub uciekać od niej, mając ją na ogonie i godzinie 6.

Dzięki taktyce „Beaming” zmuszamy rakietę, by ciągle wychylała płetwy i korygowała swój tor lotu, jeśli ma w końcu przeciąć nasz kurs. To sprawia, że szybciej traci energię kinetyczną i szybciej przestanie być groźna. Połączenie tego z gwałtownym lotem nurkowym i wypuszczaniem pasków folii Chaff może sprawić, że pocisk SAM, albo uderzy w ziemię, albo wytraci swoją energię i w którymś momencie zacznie już lecieć wolniej niż samolot. Pociski SAM są zagrożeniem tylko przez krótki okres czasu, w którym przyspieszają i osiągają maksymalną prędkość.

Typy baterii przeciwlotniczych SAM kierowanych radarem w DCS World

SA-2 Guideline (S-75 Divina)

Zasięg: 23 mile
Zasięg skuteczny: 15-20 mil
Zasięg radaru: 25 mil
Radary towarzyszące: Fan Song (Track Radar), P-19 (Search Radar)
Symbol RWR: 2
Pierwsza bateria pocisków SAM produkowana przez Związek Radziecki. SA-2 stało się sławne dzięki zestrzeleniu nad ZSRR amerykańskiego samolotu szpiegowskiego U-2 w 1960 roku oraz gęstego rozstawienia baterii SA-2 w Wietnamie, co wymusiło powstanie dywizjonów Wild Weasels. Pociski SA-2 to rakiety średniego zasięgu. Bez wspomagającego radaru wyszukującego, radar śledzący Fan Song potrzebuje sporo czasu, by namierzyć cel.

Baterie SA-2 często rozstawiano według układu „kwiat” – z radarem pośrodku i otaczającymi go rakietami, ale Amerykanie szybko zaczęli rozpoznawać taki schemat z powietrza, co ułatwiało ataki. Wietnamczycy zaczęli wiec stosować mniej przewidywalne ustawienia.

SA-3 Goa (S-125 Neva/Pechora)

Zasięg: ?
Zasięg skuteczny: 10 mil
Zasięg radaru: 22 mile
Radary towarzyszące: SR-125 Low Blow (Search&Track Radar), P-19 (Search Radar)
Symbol RWR: 3
Następca SA-2. Pociski posiadały mniejszy zasięg od SA-2 i były wolniejsze, ale dzięki dwustopniowej budowie rakiet (po pewnym czasie od startu końcowa część zapewniająca boost przy odpaleniu odłączała się) SA-3 było znacznie bardziej zwrotne i trudniej było taki pocisk wymanewrować.

SA-5 Gammon

Zasięg: 160 mil / 130 000 stóp
Zasięg skuteczny: ?
Zasięg radaru: 190 mil?
Radary towarzyszące: „Square Pair” – Track Radar, ST-68U „Tin Shield” Search Radar
Symbol RWR: TS

Radziecki pocisk S-200 bardzo dużego zasięgu, skonstruowany w latach 60. XX wieku. Jego głównym zadaniem było zwalczanie bombowców strategicznych operujących na dużych pułapach – stąd tak duże wartości zasięgu pocisku. W odległości do 20 mil od wyrzutni nie jest zbyt manewrowy, ale należy uważać na jego bardzo wysoką prędkość, sięgającą 4 Machów.

SA-6 Gainful (2K12 Kub)

Zasięg: 15 mil / 100 000 stóp
Zasięg skuteczny: 13.5 mili
Zasięg radaru: 47 mil?
Radary towarzyszące: 1S91 Straight Flush (Search&Track Radar)
Symbol RWR: 6
Samobieżna wyrzutnia pocisków średniego zasięgu. W porównaniu do SA-2 i SA-3, zarówno radar jak i rakiety zamontowane są na pojazdach, co czyni je mobilną wyrzutnią SAM, która może łatwo zmieniać lokalizację.

SA-8 Gecko (9K33 Osa)

Zasięg: 7.5 mil / 21 000 stóp
Zasięg skuteczny: 4-5 mil
Zasięg radaru: 16 mil
Radary towarzyszące: –
Symbol RWR: 8
Samobieżna wyrzutnia pocisków krótkiego zasięgu z lat 70. Była to pierwsza konstrukcja, która w pojedynczym pojeździe zawierała radar typu Search&Track oraz baterię pocisków. Na dodatek była to amfibia, co znacznie zwiększało mobilność.

SA-10 Grumble (S-300)

Zasięg: 60 mil (maksymalny) / 150 000 stóp
Zasięg skuteczny: 25 mil
Zasięg radaru: 160 mil
Radary towarzyszące: 5N66M Clam Shell (Search Radar), 64H6E Big Bird (Search Radar), 30N6E Flap Lid (Track Radar)
Symbol RWR: 10 (Track Radar), CS (Clam Shell), BB (Big Bird)

System przeciwlotniczy dużego zasięgu wprowadzony pod koniec lat 70. Składa się z całej grupy pojazdów: centrum dowodzenia, radaru wyszukującego, radaru śledzącego oraz wyrzutni rakiet. W rzeczywistości wyrzutnie są rozstawione w znacznej odległości od radarów, nawet na 40 kilometrów, co umożliwia tworzenie jednego systemu o promieniu 80 kilometrów. Znacznie utrudnia to zniszczenie całej baterii, łącznie z wyrzutniami.
Pociski SA-10 są bardzo szybkie, ale ich ogromny rozmiar sprawia, że można je wymanewrować.

SA-11 Gadfly (9K37 Buk)

Zasięg: 29 mil / 60 000 stóp
Zasięg skuteczny: 15-20 mil
Zasięg radaru: 90 mil
Radary towarzyszące: 9S18M1 Snow Drift (Search)
Symbol RWR: 11, SD
Samobieżna wyrzutnia średniego zasięgu. Posiada zapasowe systemy śledzenia celu. Zniszczenie radaru szukającego lub śledzącego nie eliminuje kompletnie możliwości niszczenia celów. Wymaga zniszczenia wyrzutni do całkowitego wyeliminowania zagrożenia.

SA-15 Gauntlet (9K331 Tor)

Zasięg: 7.5 mil / 26 000 stóp
Zasięg skuteczny: 5 mil
Zasięg radaru: 16 mil
Radary towarzyszące: –
Symbol RWR: 15
Samobieżna wyrzutnia pocisków krótkiego zasięgu wprowadzona w połowie lat 80. Mobilna konstrukcja łączy w sobie radar oraz 8 rakiet wystrzeliwanych z ustawionych pionowo tub. Krótki zasięg. SA-15 czyni z nich zabójczą broń, bo odpalenie z odległości 4-5 mil zostawia minimalną ilość czasu na reakcję pilota.

.

MIM-23 Hawk

Zasięg: 25.6 mil / 45 000 stóp
Zasięg skuteczny: ? mil
Zasięg radaru: ? mil
Radary towarzyszące: AN/MPQ-46 HPIR
Symbol RWR: HA
Amerykański system przeciwlotniczy z rakietami naprowadzanymi radarem. Produkowany od 1960 roku. Poprzednik systemu Patriot.

MIM-115 Roland

Zasięg: 3.4 mil /19 500 stóp
Zasięg skuteczny: ? mil
Zasięg radaru: 5.1 mil
Radary towarzyszące: Roland Radar
Symbol RWR: RO
Francusko-niemiecki system przeciwlotniczy rakiet krótkiego zasięgu. Został zakupiony również przez Stany Zjednoczone. Produkowany od lat 60. XX wieku.

MIM-104 Patriot

Zasięg: 86 mil / 80 000 stóp
Zasięg skuteczny: ? mil
Zasięg radaru: 92 mil
Radary towarzyszące: AN/MPQ-53
Symbol RWR: HK
Amerykański system przeciwlotniczy firmy Raytheon. Używany od 1984 roku, również jako system antyrakietowy. Wsławił się podczas I wojny w Zatoce Perskiej niszcząc ponad 40 rakiet SCUD. Baterie Patriot usytuowane są także w Polsce.

SAM – systemy przeciwlotnicze naprowadzane na podczerwień IR. Taktyka obronna, typy uzbrojenia

Wyrzutnie rakiet SAM kierowanych za pomocą podczerwieni (Infrared – IR) są groźne z dwóch powodów: ich obecność oraz moment wystrzelenia pocisku nie są pokazywane na ekranie RWR (z wyjątkiem samolotów z odpowiednim systemem, np. A-10C). Rakiety IR mają też relatywnie bardzo krótki zasięg, a więc pozostawiają bardzo mało czasu na reakcję. Mogą byc montowane na wyrzutniach mobilnych lub być przenoszone przez pojedynczych żołnierzy, z wyrzutni naramiennych (tzw. Manpads). W pewnym sensie ich wadą jest Ópióropusz białego dymu, który łatwo zdradza pozycję.

Rakiety SAM IR – taktyka obronna

Pociski SAM kierowane na podczerwień są dość trudne do zmylenia. Pilot ma bardzo mało czasu na reakcję, a niewielkie dystanse sprawiają, że w grę nie wchodzi „wymęczenie” pocisku, by stracił swoją energię, jak w przypadku sterowanych radarem. Niewiele pomoże również obniżanie lotu do minimalnych wysokości. Tutaj największą rolę będzie odgrywać nasza energia kinetyczna, a więc zdolność do szybkiej zmiany kierunku lotu i pułapu oraz wystrzeliwanie flar.

Podstawą jest znowu jak najwcześniejsze wypatrzenie pocisku, a więc długiego, białego pióropusza startującego z ziemi w górę. Drugą niezbędną rzeczą jest zapas flar. Bez nich szanse powodzenia są niewielkie – należy rozpatrzyć opcję zaniechania misji. Zmylenie pocisku odbywa się też w miarę bliskiej odległości, a więc w tym wypadku często będziemy kierować się w stronę pocisku.

Naszą taktyką powinno być tu wykonywanie beczki oraz serii lekkich skrętów w połączeniu z wyrzucaniem sporej ilości flar i zredukowaniem mocy, by silnik nie emitował tyle ciepła. Tutaj na pewno przydadzą się ustawione wcześniej programy dla środków zakłócających, wyrzucające 5-6 flar na raz w odstępach mniejszych niż sekunda. Nie należy tego robić zaraz, jak tylko pocisk opuści wyrzutnię. Musimy wyczuć moment, gdy pocisk będzie w stanie nabrać się na ciepło z flar zamiast silnika i minąć nas w bliskiej, ale bezpiecznej odległości.

Typy baterii przeciwlotniczych SAM kierowanych na podczerwień IR w DCS World

SA-9 Gaskin (9K31 Strela)

Zasięg: 2.5 mili / 12 000 stóp
Zasięg skuteczny: 2 mile
Bateria rakiet przeciwlotniczych kierowanych na podczerwień, zamontowana na opancerzonym pojeździe rozpoznawczym BRDM-2. Pociski starego typu – mogły być wystrzeliwane tylko za samolotem, w aspekcie „rear aspect”.

SA-13 Gopher (9K35 Strela-10)

Zasięg: 2.8 mili / 15 000 stóp
Zasięg skuteczny: 2 mile
Kolejna wariacja rakiet Strela na nieco większym pojeździe. Nowocześniejsza konstrukcja pozwalała namierzać wrogie samoloty z każdej pozycji, niekoniecznie od tyłu.

SA-18 Grouse (Igla)

Zasięg: 2.8 mili / 9800 stóp
Zasięg skuteczny: 2 mile
MANPAD
Radziecki pocisk wystrzeliwany z wyrzutni na ramieniu, tzw. Manpad. Odpowiednik amerykańskiego Stingera. Z racji przenoszenia ich przez pojedynczych żołnierzy są bardzo trudne do wykrycia – piloci zwykle przekonują się o ich obecności po fakcie, gdy pocisk zostanie już wystrzelony. W 1999 roku pociskiem Igła zestrzelono F-16C nad Kosowem.

SA-19 Grison / 2K22 Tunguska

Namierzanie celu: optyczne, radarowe, laserowe
Zasięg: 4 mile / 16000 stóp
Zasięg radaru: 6 mil
Ilość rakiet: 8
Symbol RWR: S6
Ponownie w naszym zestawieniu znalazła się bateria SA-19, gdyż obok działka posiada również wyrzutnię 8 pocisków kierowanych optycznie według technologii SACLOS (Semi-Automatic Command to Line Of Sight) z laserowym czujnikiem bliskości celu. To nie do końca to samo, co IR, ale potrafią być równie niewykrywalne i zabójcze.

HQ-7

Namierzanie celu: optyczne, termiczne
Zasięg: 6.5 mile / 19000 stóp
Ilość rakiet: 4
Chińska wyrzutnia rakiet naprowadzanych termicznie.

.

Rapier

Zasięg: ?
Zasięg skuteczny: ?
Brytyjska bateria rakiet przeciwlotniczych naprowadzanych optycznie według technologii SACLOS (Semi-Automatic Command to Line Of Sight)

AN/TWQ-1 Avenger

Zasięg: 2 mile / 11 000 stóp
Zasięg skuteczny: ?
Wyrzutnia ośmiu rakiet Stinger zamontowanych na samochodzie Humvee.

MIM-72/M48 Chaparral

Zasięg: 3 mile / 9500 stóp
Zasięg skuteczny: ?
Wyrzutnia czterech rakiet AIM-9 Sidewinder zamontowana na pojeździe z rodziny M113. Produkowana od 1969 roku i wycofana pod koniec lat 90. Przeznaczona była do operacji z samobieżnym działkiem Vulcan, by razić cele na większą odległość.

M6 Linebacker

Zasięg: 2 mile / 11 000 stóp
Zasięg skuteczny: ?
Zasobnik czterech rakiet Stinger montowany na bojowym wozie piechoty Bradley

FIM-92 Stinger

Zasięg: 2 mile / 11000 stóp
Zasięg skuteczny: 2 mile
MANPAD
Amerykańska rakieta przeciwlotnicza odpalana ręcznie z ramienia żołnierza, tzw. Manpad. Produkowana od 1981 roku. Za jej pomocą zniszczono około 270 maszyn.

Ściągnij wersję PDF