Bombardowanie w trybie AUTO (w innych samolotach amerykańskich zwane CCRP) to dokładne przeciwieństwo trybu CCIP. Tam komputer wyliczał punkt uderzenia, a my decydowaliśmy o momencie zrzutu bomb. W AUTO to my samodzielnie wyznaczamy punkt uderzenia na ziemi, a komputer zajmuje się zrzuceniem ładunku.
Czym to się różni w praktyce? Tryb AUTO pozwala na zrzut bomb w locie poziomym, wysoko nad celem, czyli poza zasięgiem ręcznych wyrzutni rakiet i ognia artylerii przeciwlotniczej. Aby zachować celność przy takiej wysokości, niezbędne jest jednak użycie bomb kierowanych laserem.
Inną możliwością jest zrzut bomb bardzo nisko nad celem, o wiele niżej niż pozwala tryb CCIP. Wtedy jednak użyjemy bomb kasetowych lub z systemem spowalniającym, by uniknąć rażenia odłamkami. To również lepsza metoda na cele obszarowe, a nie punktowe, np. pasy startowe, nieruchome kolumny pojazdów.
Oprócz zaprogramowania bomb, niezbędną czynnością w tym trybie jest wyznaczenie celu na ziemi. Można to zrobić na trzy sposoby:
– Za pomocą ustalonego wcześniej punktu nawigacyjnego
– Kursorem na HUDzie
– Zasobnikiem celowniczym TGP Litening
Temu ostatniemu poświęcony będzie osobny artykuł. Tutaj zajmiemy się punktem nawigacyjnym i HUDem.
Potrzebne przyciski
Instrukcja przypisywania klawiszy znajduje się TUTAJ
- Weapon Release – zrzut ładunku, wyznaczanie celu
- TDC Slew – poruszanie kursorem
- Sensor Control Depress (opcjonalnie) – wyznaczanie celu
- Sensor Select Forward – wyznaczenie HUDa jako aktywnego narzędzia
- Undesignate/NWS – rezygnacja z wyznaczonego celu
Wyznaczanie celu na ziemi
Za pomocą punktu nawigacyjnego WAYPOINT
To najprostsza metoda, wykorzystująca zaplanowany wcześniej lub dodany w czasie lotu punkt nawigacyjny WAYPOINT. Wyboru dokonujemy na ekranie wskaźnika sytuacji horyzontalnej HSI – domyślnie jest to środkowy ekran na dole. Dla większej czytelności można wcisnąć dwa razy opcję MODE -> MAP, by usunąć grafikę mapy z ekranu.
Aktywuj przyciskiem obok ekranu punkty nawigacyjne WYPT (Waypoint.
Wybierz strzałkami żądany numer punktu nawigacyjnego.
Zaznacz opcję wyznaczania punktu nawigacyjnego jako celu WPDSG (Waypoint Designate).
Napis u góry zmieni się w TGT (Target – cel), a na HUDzie pojawi się diament.
Za pomocą HUDa
Jeśli punkty nawigacyjne nie pokrywają się z celem, można go wyznaczyć manualnie.
Przejdź w tryb ataku celów na ziemi A/G (Air to Ground).
Na ekranie uzbrojenia STORES wybierz typ bomby, następnie ustaw tryb bombardowania MODE na AUTO.
Wciśnij SENSOR SELECT FORWARD.
HUD stanie się aktywny. Pojawi się na nim tzw. “kula na łańcuchu” (ball and chain).
Steruj samolotem tak, by środek kuli pokrył się z celem. Wciśnij WEAPON RELEASE lub SENSOR SELECT DEPRESS – wtedy obiekt na ziemi zostanie zaznaczony małym symbolem w kształcie diamentu. Przerwy w jego linii oznaczają, że możesz modyfikować jego pozycję za pomocą TDC SLEW. Jeśli nie jesteś zadowolony z wyboru, skasuj go przyciskiem Undesignate/NWS.
Kiedy będziesz pewny dobrego oznaczenia, oddal się od celu, nawróć i rozpocznij podejście do ataku.
Przykładowe zaprogramowanie bomb w trybie AUTO
Zrzut bomb musi poprzedzić ich zaprogramowanie, a te zależy od ich typu. Inne będzie dla bomb kierowanych, inne dla kasetowych czy spowalnianych. Zajmiemy się nimi szczegółowo w innym wpisie. Oto przykładowy program dla trybu AUTO i bomb spowalnianych:
MFUSE – nose
EFUSE – inst
DRAG – ret
QTY – 4
MULT – 1
INT – 100
Czyli: 4 bomby (QTY) zrzucane pojedynczo (MULT) w odstępach 100 stóp (INT), spowolnione (DRAG) z zapalnikiem natychmiastowym (EFUSE), aktywowanym na nosie bomby (MFUSE).
Podejście do ataku i zrzut bomb
Bomby są gotowe, cel wyznaczony, a na HUDzie pojawiło się sporo stosownych informacji. Różnią się one, zależnie czy dopiero kierujemy się w stronę celu, czy jesteśmy już ustawieni odpowiednio do ataku.
W czasie nawracania zobaczymy:
– wektor wskazujący kierunek do celu
– diament celu pokazujący jego wstępne położenie
– odległość do celu w milach
Kiedy ustawimy się do ataku, zobaczymy:
– linię azymutu ASL (Azimuth Steering Line) – zawsze prostopadła do horyzontu, ułatwia ustawienie samolotu bezpośrednio nad celem
– REL (Release)- czas w sekundach do automatycznego zrzutu bomb
– TGT (Target) – odległość od celu w milach
– diament celu
Steruj samolotem tak, by linia ASL przechodziła dokładnie przez środek wektora kierunku. Utrzymuj stałą prędkość między 450-550 węzłów. Im stabilniej będziesz leciał, tym celniejsze będą bomby. Jeśli parametry lotu lub bomb są złe, zobaczysz napis DUD. Oznacza on, że bomby nie zostaną zrzucone lub nie eksplodują. Zmień wysokość, sprawdź program bomb.
Obserwuj liczbę sekund pozostałych do zrzutu REL – Release. Kiedy osiągnie 7-6 sekund, wciśnij przycisk WEAPON RELEASE i nie puszczaj go. Przy 5 sekundach na górze pojawi się pozioma kreska wskaźnika zrzutu RELEASE CUE, która będzie stopniowo opadać. Gdy REL osiągnie 0, kreska przejdzie przez wektor kierunku i bomby zostaną automatycznie zrzucone.
Dopiero teraz możesz puścić WEAPON RELEASE. TGT zmieni się w czas do uderzenia TTI – Time To Impact. Gdy dojdzie do 0, bomby uderzą w wyznaczony punkt – o ile Twój lot był odpowiednio równy lub jeśli bomba nakierowywała się laserem.