Bomby naprowadzane laserowo to jeden z typów broni inteligentnej. Po zwolnieniu ładunku powinny idealnie trafić w wyznaczony punkt. Skuteczność ataku nie zależy więc od kunsztu pilotażu, a od sprawnej obsługi urządzeń pokładowych i sprzyjających warunków.
Bomby naprowadzane laserem dla F/A-18C to GBU-12, GBU-16, GBU-10 Paveway II i GBU-24 Paveway III. Druga generacja Paveway różni się od siebie rozmiarem, a więc ilością zawartego ładunku i co za tym idzie – mocą niszczącą.
Dostępne opcje to:
GBU-12 Paveway II – mały ładunek 500 funtów
GBU-16 Paveway II – średni ładunek 1000 funtów
GBU-10 Paveway II – duży ładunek 2000 funtów
GBU-24 – bomba 2000 funtowa z ulepszoną głowicą naprowadzania Paveway III – opisana dokładniej TUTAJ
Seria GBU to zwykłe bomby serii Mk 8X, tylko z odpowiednią modyfikacją, dlatego na ekranie uzbrojenia widnieją jako 82, 83 i 84 z dopiskiem LG (Laser Guided).
Zrzut musi być poprzedzony zaprogramowaniem każdej bomby oraz oznaczeniem celu. Tę drugą czynność można wykonać zwykle na dwa sposoby – albo samemu za pomocą zasobnika Litening, albo przez wykorzystanie wiązki laserowej innej jednostki, np. samolotu lub oddziału sił specjalnych na ziemi.
Bomba naprowadzana laserem wymaga odpowiedniej ilości czasu, by wejść na właściwy kurs, a do oznaczenia celu wiązką lasera dodatkowo potrzeba odpowiedniej ilości przestrzeni, by oświetlać go bez żadnych przeszkód i nie stracić z pola widzenia. Z tych powodów atak bombą GBU najlepiej przeprowadzać z dużej wysokości, np. +20 000 stóp.
Niezbędne przyciski:
Sensor Control Switch Right (Left) – oznaczanie celu na ekranie TGP
Weapon Release – zwolnienie bomb
Gun Trigger – aktywacja wiązki lasera w trybie manualnym
Spis treści:
Programowanie bomb
Oświetlanie celu zasobnikiem Litening – tryb AUTO LASE
Manualne oświetlanie laserem – AUTO LASE OVERRIDE
Atakowanie celu oznaczonego przez inną jednostkę, np. JTAC
Wyznaczanie punktu nawigacyjnego według koordynatów JTAC
Programowanie bomb
1.
Aktywuj uzbrojenie przełącznikiem Master Arm ON i wybierz tryb ataku celów na ziemi A/G. Wybierz typ bomby. Nasz testowy samolot ma wszystkie rodzaje bomb laserowych: 82LG, 83LG i 84LG. Programowanie wygląda identycznie dla wszystkich typów.
2.
Tryb zrzutu MODE pozostawiamy na AUTO. Tak samo MFUSE pozostawiamy na OFF. Wybieramy EFUSE i wybieramy INST, czyli elektroniczny zapalnik natychmiastowy.
3.
Wybierz CODE, by ustawić kod lasera bomby. Musi być taki sam, jak w zasobniku Litening lub podany przez inną jednostkę oświetlającą cel. Domyślnie w DCS World to 1688, ale w niektórych autorskich misjach będzie inny.
4.
Kod zmienia się na centralnej konsoli z klawiaturą. Najpierw wciśnij okrągły przycisk, by przy napisie CODE pojawił się dwukropek (1). Wybierz cztery cyfry kodu (2) i potwierdź przyciskiem ENTER (3). Pod typem bomby na ekranie uzbrojenia powinien pojawić się skrót RDY (ready – gotowe).
UWAGA – jeśli masz kilka bomb jednego typu, musisz ustawić kod dla każdej z nich osobno. Przełącz się pomiędzy bombami przyciskiem STEP na ekranie uzbrojenia.
5.
Bomby są gotowe do użycia. Uzbrój laser zasobnika celowniczego Litening. Na prawej konsoli znajdziesz przełącznik LTD/R – przestaw go na ARM.
Następnie wyszukaj cel za pomocą zasobnika Litening. Dokładną instrukcję znajdziesz w tym artykule.
Oświetlanie celu zasobnikiem Litening – tryb AUTO LASE
1.
Naprowadź zasobnik gdzieś w pobliże celu i przejdź w tryb bombardowania AUTO, zatwierdzając wstępnie oznaczenie celu przyciskiem TDC – DEPRESS. (domyślnie Enter na klawiaturze). na HUDzie pojawi się pionowa linia ASL, a symbol na TGP zmieni się w diament.
Alternatywnie możesz wybrać punkt nawigacyjny waypoint jako cel, wybierając jego numer i wciskając funkcję WPDSG na ekranie HSI lub SA.
2.
Sprawdź, czy kod zasobnika jest taki sam, jak bomby.
3.
Możesz wyświetlić obraz z zasobnika na dolnym ekranie, wtedy będzie go widać w szarym kolorze.
4.
Zmień oznaczenie celu na AREA TRACK lub POINT TRACK wciskając Sensor Control Switch + kierunek dla danego monitora DDI (Sensor Control Switch LEFT dla lewego, Sensor Control Switch AFT dla dolnego itp.).
AREA TRACK używa się dla punktów w terenie lub dużych budynków, np. hangarów. Symbol dla AREA TRACK to duży krzyż.
6.
POINT TRACK to śledzenie obiektów ruchomych, np. poruszających się pojazdów lub obiektów, które unoszą się nieco nad terenem i oznaczenie AREA mogłoby je przestrzelić, zaznaczając punkt za nimi. Jest to szczególnie ważne w przypadku mostów lub większych pojazdów.
Symbol trybu POINT TRACK to dwie pionowe kreski w stylu cudzysłowa.
5.
Na HUDzie powinna być już pionowa linia ASL, którą powinieneś mieć na środku, by kierować się nad cel, tryb bombardowania AUTO, sposób oznaczenia celu FLIR, odległość od celu TGT i czas do zrzutu bomby REL. Nie musisz ustawić się jakoś szczególnie precyzyjnie, bo bomba i tak sama naprowadzi się na cel.
6.
Przy 10 sekundach do zrzutu (REL) wciśnij i trzymaj przycisk WEAPON RELEASE. Z góry zacznie spadać pionowa kreska RELEASE CUE. Gdy zrówna się z wektorem kierunku lotu i licznik REL dojdzie do 0, nastąpi zwolnienie bomby, co zapewne odczujesz zmianą w rozkładzie masy na skrzydłach. Użyj trymu, by samolot nie ściągał na prawo lub lewo.
AUTO LASE – automatyczne oświetlanie celu laserem
Aby bomba GBU trafiła w cel po zwolnieniu, musimy oświetlać cel wiązką laserową, po której kieruje się bomba.
Domyślnym trybem jest automatyczne oświetlanie laserem AUTO LASE.
1.
Potwierdź jeszcze raz na prawej konsoli, że laser jest uzbrojony.
2.
Po zwolnieniu bomby na HUDzie pojawi się timer odliczający czas do rozpoczęcia automatycznego oświetlania laserem – 20 LASE. Utrzymuj stabilny kurs, by zasobnik TGP cały czas widział cel. Zwróć uwagę, że oznaczenie lasera cały czas pokazuje tylko, że jest uzbrojony L ARM.
3.
Gdy timer LASE dojdzie do zera, rozpocznie się automatyczne oświetlanie laserem. Timer zmieni się na TTI, czyli Time To Impact – czas do uderzenia w cel, a u góry L ARM zmieni się w migający napis LTD/R. Utrzymuj stabilny kurs, by zasobnik TGP cały czas widział cel.
Pamiętaj, że TTI podaje szacunkowy czas i bomba niekoniecznie uderzy w momencie, gdy TTI pokaże zero. Obserwuj cel na TGP i potwierdź trafienie.
4.
W chwilę po uderzeniu bomby przełącznik uzbrajania lasera na prawej konsoli powróci samoczynnie do pozycji SAFE. Pamiętaj koniecznie, że jeśli będziesz chciał użyć pozostałych bomb, musisz ponownie przełączyć go w pozycję ARM!
Manualne oświetlanie laserem – AUTO LASE OVERRIDE
Czasami możesz chcieć samodzielnie zadecydować o tym, kiedy rozpocznie się oświetlanie celu laserem. Tryb automatyczny można wtedy wyłączyć i aktywować laser trzymając wciśnięty przycisk.
1.
Upewnij się, że laser jest uzbrojony przełącznikiem na prawej konsoli – pozycja ARM.
2.
Na ekranie TGP zaznacz opcję TRIG (Trigger – spust).
3.
Aby aktywować wiązkę lasera, np. w chwilę po zwolnieniu bomby GBU, wciśnij i przytrzymaj spust działka GUN TRIGGER. Laser będzie oświetlał punkt tak długo, jak będziesz trzymać wciśnięty spust. Oznaką oświetlania laserem jest migający napis LTD/R na HUDzie.
Atakowanie celu oznaczonego przez inną jednostkę, np. JTAC
Oznaczenie celu laserem może też wykonać inny samolot lub jednostka na ziemi, np. kontroler lotniczy JTAC (Joint Terminal Attack Controller). W tym celu musimy wywołać go przez radio:
1.
Po zakomunikowaniu ile czasu możemy spędzić nad celem, potwierdzamy każdy komunikat JTAC pierwszą opcją pod klawiszem F1. Zwróć szczególną uwagę na kod lasera w linijce 7 – MARKED BY LASER. Jeśli kod LST na ekranie TGP jest inny, zmień go teraz.
3.
Aktywuj ekran z zasobnikiem Litening przyciskiem Sensor Control Switch Right, Left lub Down zależnie od wybranego monitora. Skieruj obiektyw gdzieś w pobliże celu za pomocą przycisków lub gałki TDC Slew.
4.
Potwierdzaj komunikaty aż do komendy LASER ON , po której JTAC potwierdzi oświetlanie celu laserem – LASING.
5.
Uzbrój tryb wyszukiwania wiązki laserowej LST na konsoli po prawej stronie. Przełącz LST na ON.
6.
Teraz możesz przestawić zasobnik na tryb wyszukiwania LST (Laser Spot Track). Ekran przez chwilę zmieni się w”ślepy”.
7.
Gdy wiązka lasera zostanie wykryta, obraz z kamery nakieruje się na cel, a wygląd ekranu zmieni się jak na obrazku.
8.
Możesz użyć funkcji zbliżania obrazu, by lepiej zidentyfikować cel.
9.
Wciśnij TDC Depress (domyślnie enter na klawiaturze), by zaznaczyć cel na HUDzie i przejść w tryb bombardowania AUTO. Pojawi się znajomy ekran z linią ASL i czasem do zrzutu REL. Przy 10 sekundach wciśnij i trzymaj WEAPON RELEASE aż do zwolnienia bomby.
10.
Czas REL zmieni się w TTI – Time To Impact – czas do uderzenia. Nie musisz się niczym więcej przejmować. Oznaczeniem laserem zajmie się do końca JTAC. Możesz obserwować kondycję celu na TGP.
11.
Cel trafiony!
Wyznaczanie punktu nawigacyjnego według koordynatów JTAC
Jeśli nie masz pojęcia, gdzie znajduje się JTAC, możesz wyznaczyć punkt nawigacyjny według jego wskazań siatki MGRS.
1.
JTAC poda namiar w swoim standardowym komunikacie o celu 9-Line. Zapisz na boku informacje z pozycji Coordinates i Elevation.
W tym przypadku to:
35 stóp
GG 322 364
2.
Wybierz:
– ekran HSI
– menu DATA
– menu WYPT
– numer kolejnego wolnego waypointa
– menu UFC
3.
Wybierz opcję siatki GRID.
4.
Zostaniesz automatycznie przeniesiony na lewy ekran z podziałką literową siatki. Znajdź interesujące Cię litery. W razie czego możesz kliknąć przyciski ekranowe z oznaczeniem stron świata (N, NW, W, SW, S, SE, E, NE ) lub używając gałki i kursora TDC Slew najechać na litery po bokach i wcisnąć TDC Depress.
5.
Najedź na kursorem TDC Slew i wciśnij TDC Depress, aż ekran zmieni się na poprzedni z danymi waypointu.
6.
Wprowadź na klawiaturze wskazane dla siatki cyfry (w tym przypadku 322364) i potwierdź ENT. Opcjonalne, jeśli posiadasz namiar 10-cyfrowy, zaznacz opcję precyzyjnych koordynatów PRECISE.
7.
Koordynaty GG 322364 pojawią się przy nowym waypoincie. Musisz jeszcze wprowadzić wysokość punktu nad poziomem morza. Wybierz przycisk ELEV (elevation).
8.
Wybierz stopy FEET. Wprowadź wartość (tutaj 35) i potwierdź ENT. Dane punktu są gotowe i wyświetlane na ekranie.