Spis treści:
Kokpit pilota
Kokpit WSO
Sterowanie Pilot
Sterowanie WSO
Model pilota

F-4E Phantom II to samolot dwumiejscowy. Z przodu siedzi pilot, a z tyłu operator uzbrojenia WSO – Weapons System Officer, który ma też więcej narzędzi do nawigacji. WSO może teoretycznie pilotować samolot, ale nie ma praktycznie żadnej widoczności do przodu – do dyspozycji ma tylko przyrządy. Pilot z przodu ma podstawowe funkcje namierzania celów radarem oraz zasobnikiem celowniczym i kamerą Mavericka.

Wersja F-4E jest już po kilku modernizacjach i niektóre przełączniki mogą się wydawać umieszczone losowo w różnych miejscach.

Do przechodzenia pomiędzy kokpitem pilota i WSO służą domyślne klawisze „1” i „2”.

Wpis przedstawia ogólną lokalizację najważniejszych przyrządów i przełączników. Dokładne opisy danej sekcji znajdują się w rozdziałach poświęconych konkretnym systemom.

Kokpit pilota

Overhead

1. Lead computing optical sight system (LCOSS) – celownik optyczny działający w kilku trybach, zarówno dla rakiet powietrze-powietrze, jak i przy bombardowaniu
2. kontroki tankowania w powietrzu
3. zapasowy kompas
4. lampki „Shoot” sygnalizujące spełnienie parametrów do odpalenia pocisku, dodatkowe znajdują się po bokach owiewki
5. kontrolka PULL UP sygnalizująca moment do poderwania samolotu w górę w czasie bombardowania w trybach Loft i LABS
6. AOA – wskaźniki kąta natarcia Angle of Attack

U góry znajdują się lusterka, które można włączyć/wyłączyć klikając na nich.

Główny panel instrumentów

Panel DSCG

Panel  Digital Scan Converter Group (DSCG) odnosi się do przełączników ekranu wyświetlającego obraz radaru lub z kamery zasobnika celowniczego lub pocisku Maverick. Część pokręteł steruje przeziernikowym celownikiem optycznym u góry.

Po prawej umieszczono:

1. wyświetlacz zagrożeń RWR Radar Warning Receiver wraz z jego panelem sterującym
2. wskaźnik Azimuth-Elevation Indicator albo LOS Line of Sight pomagający określić, gdzie patrzy kamera zasobnika celowniczego Pave Spike względem kierunku lotu

Flight Director i Engine Panel

W sekcji Flight Director znajdują się wszystkie niezbędne przyrządy do lotu i nawigacji. Obok, po prawej, znajdują się kontrolki pracy silników.

1. Radar Altimeter – wysokościomierz radarowy
2. Airspeed and Mach Indicator – prędkościomierz
3. Angle of Attack Indicator – wskaźnik kąta natarcia
4. Attitude Director Indicator ADI – sztuczny horyzont
5. Horizontal Situation Indicator HSI – wskaźnik świadomości sytuacyjnej – w Phantomie służy do nawigacji
6. Barometric Altimeter – wysokościomierz barometryczny
7. Vertical Velocity Indicator VVI – wskaźnik prędkości pionowej: wznoszenia lub opadania
8. Standby Attitude Indicator – zapasowy sztuczny horyznot
9. Navigation Function Selector Panel – panel trybów nawigacji
10. Panel wskaźników pracy silników oraz zużycia i stanu paliwa
11. Zegar

Jak odczytywać prędkość?

Podobnie, jak w F-14, Phantom wymaga wpatrywania się w małe cyferki, by odczytać prędkość, ale można też nauczyć się, na jakiej „godzinie” ustawia się wskazówka przy różnych prędkościach i bazować na jej ogólnej pozycji.

Na początku mamy skalę od 80 do 200 węzłów z podziałką 8, 10, 12, 15. Od 200 węzłów pojawia się nowa skala w węzłach po wewnętrznej stronie, a ta zewnętrzna zmienia się w wartości w Machach od 0,4 Mach.

Alternatywnie, na górze po lewej w sekcji Flight Director znajduje się wskaźnik prędkości True Air Speed.

Weapon Management

Na centralnym panelu instrumentów, po lewej stronie znajduje się sekcja sterowania ustawieniami uzbrojenia.

Niektóre elementy zarządzania uzbrojeniem znajdują się również po lewej stronie DSCG. Zestaw kontrolek poniżej to HUD w Phantomie.

Pedestal – cokół

Poniżej panelu instrumentów, za drążkiem, którego widoczność można wyłączyć klikając u jego nasady, znajduje się Pedestal, czyli cokół.

1. Screen Source switch – wybór źródła obrazu na ekranie: radar lub TV
2. Rate of Fire – szybkostrzelność działka
3. wskaźnik przeciążenia G
4. Auto Clear Switch do zasobników z działkiem
5. licznik pocisków działka zintegrowanego
6. ciśnienie oleju silnika ENG OIL oraz płynu hydraulicznego 
7. TGT/MSL Reject Switch dla pocisków Maverick / Shrike oraz Band Switch dla pocisków Shrike
8. ciśnienie systemu pneumatycznego 

Lewy panel pomocniczy

1. wskaźnik wysunięcia podwozia GEAR, klap FLAPS i skrzeli SLATS
2. wskaźnik ustawienia trymu
3. przełącznik Anti-Skid
4. światło kołowania / lądowania
5. Emergency Jettison – awaryjne odrzucenie ładunku
6. Emergency Brake – hamulec awaryjny
7. Gear – dźwignia podwozia

Lewa konsola

1. Engine DE-ICE – system odladzania silnika
2. Pozycja anteny do komunikacji – górna UPR i dolna LWR
3. System zarządzania tlenem Oxygen

1. AN/ALE-40 programator systemu chaff i flar
2. system paliwa
3. AFCS (Automatic Flight Control System)- system wspomagania lotu 
4. Panel nawigacji VOR / ILS
5. Inboard Engine Control Panel – przełączniki do uruchamiania silników
6. Target Contrast Switch – przełącza polaryzację sensora Mavericka White Hot/Black Hot / Black/White / Auto
7. Forward Hand Control – joystick sterujący kamerą TGP, Mavericka

Drag Chute – tuż obok przy fotelu znajduje się dźwignia wyzwalająca spadochron hamujący.

Lewa ściana

1. Canopy – dźwignia zamykania kabiny
2. FLAPS / SLATS – 3-stopniowa dźwignia wysuwania klap i skrzeli

Prawy panel pomocniczy

1. Hook – dźwignia wysuwania haka
2. panel kontrolek ostrzegawczych
3. Master Caution – przycisk resetowania lampki ostrzegającej Master Caustion

Prawa konsola

1. TACAN
2. Radio UHF
3. System IFF
4. Utility Panel – istotny przełącznik to rurka Pitota PITOT HEAT
5. Generatory – zasilanie z silników ENG lub zewnętrzne EXT
6. oświetlenie kokpitu
7. panel kompasu
8. AVTR – Airborne Video Tape Recorder – system rejestrujący obraz z ekranu radaru i kamery TV
9. Nieoznaczony panel to DCU-94A – osobny obwód sterowania uzbrojeniem do broni nuklearnej, by przez pomyłkę nie uruchomić go z podstawowym uzbrojeniem – w DCS nie działa

Zupełnie z tyłu, równo z oparciem fotela znajduje się panel oświetlenia zewnętrznego.

Prawa ściana

1. Oświetlenie panelu instrumentów
2. Światła do latania w formacji oraz indexera AOA
3. Bezpieczniki głównych systemów lotu i sterowania – wybity bezpiecznik oznacza brak zasilania i niedziałający system
4. Pomocniczy panel oświetlenia i dźwięków w kokpicie

Na ramie fotela, po prawej stronie znajduje się przełącznik regulacji wysokości fotela. Przydaje się on podczas lądowania, by lepiej widzieć dziób samolotu. można go użyć zamiast klawisza podnoszenia kamery.

Kokpit Weapons Systems Officer WSO

Górny panel

1. Lusterka, które można włączyć/wyłączyć klikając na nich
2. zapasowy kompas
3. Command Ejection Select Handle – ustawienia katapulty WSO, pionowe ustawienie katapultuje tylko WSO, poziome pilota i WSO
4. wskaźnik kursu i ścieżki schodzenia ILS
5. Master Caution – ogólna kontrolka ostrzegawcza
6. lampka „Shoot” sygnalizująca spełnienie parametrów do odpalenia pocisku

Główny panel instrumentów

1. AOA – wskaźniki kąta natarcia Angle of Attack
2. Range (VISIDENT) Indicator – wskaźnik odległości do celu, gdy ten jest zalockowany na radarze w trybach air to air B WIDE i B NAR
3. wyświetlacz zagrożeń RWR Radar Warning Receiver wraz z jego panelem sterującym
4. zegar
5. wskaźnik przeciążenia G
6. Turn Indicator – wskaźnik skrętu
7. Target Contrast Switch – przełącza polaryzację sensora Mavericka White Hot/Black Hot / Black/White / Auto oraz ML SOUND – głośność sygnału ostrzegającego przed wrogim pociskiem
8. wskaźnik aktualnego presetu radia UHF
9. Vertical Velocity Indicator VVI – wskaźnik prędkości pionowej: wznoszenia lub opadania
10. Barometric Altimeter – wysokościomierz barometryczny
11. Attitude Director Indicator ADI – sztuczny horyzont
12. Airspeed and Mach Indicator – prędkościomierz
13. Bearing Distance Heading Indicator (BDHI) – wyświetla informacje nawigacyjne – kurs i odległość
14. Przełącznik trybów nawigacji TACAN / VOR
15. Wskaźnik prędkości GROUND i TRUE
16. Wskaźnik RPM silników

Lewy panel pomocniczy

1. Panel rejestratora video AVTR – Gun Camera Switch – przełączniki kamery działka, Air to Air Light – kontrolka trybu CAGE, Video Select Button – przełącznik trybu video z Mavericka lub TGP, licznik czasu nagrania, włącznik nagrywania
2. Emergency Landing Gear Handle – awaryjne wypuszczenie podwozia
3. Emergency Brake Handle – hamulec awaryjny
4. APX-80 Control Panel – panel IFF
5. Panel systemu dostarczania tlenu Oxygen
6. Kontrolki wypuszczonego podwozia Gear oraz klap Flaps i skrzeli Slats

Prawy panel pomocniczy

1. Eject Light – kontrolka wskazująca WSO, by przygotował się do szybkiego katapultowania
2. KY-28 panel systemu dekodowania
3. ECM Controls – panel zakłócacza Jammer
4. Bomb Release Angle Computer – komputer do wprowadzania danych bombardowania
5. Bombing Timers – timery bombardowania, odliczają czas do wznoszenia Pull Up lub zwolnienia bomb

Pedestal – cokół

1. Ekran radaru i kamery TV oraz zespół przełączników Digital Scan Converter Group (DSCG)
2. Target Designator Control Set – przełączniki ustawień zasbnika celowniczego Pave Spike

Osłonę przeciwsłoneczną można zdemontować klikając na śrubkę. Ponowne kliknięcie w puste miejsce montuje osłonę.

Lewa konsola

1. Regulacja głośności systemu VOR / ILS
2. AN/ALE-40 Cockpit Control Unit (CCU) – sterowanie systemem chaff i flar
3. Panel radia UHF
4. Panel TACAN
5. Radar Set Control Panel – panel sterowania ustawieniami radaru
6. Control Monitor Panel – testuje i monitoruje działanie radaru APQ-120
7. Panel interkomu

Lewa ściana

Istotny przełącznik na lewej ścianie to Canopy Control Switch. Są tam jeszcze dźwignie awaryjnego odrzucania owiewki oraz wysuwania klap oznaczone żółto-czarnym kolorem.

Prawa konsola

1. Laser Coder Control – ustawienia kodu lasera
2. Inertial Navigation Control Panel – ustawienia dostrajania systemu nawigacji INS
3. Antenna Hand Control – joystick sterujący kursorem radaru i kamerą TV
4. Weapon Delivery Panel – przełączniki do ustawień uzbrojenia
5. Cursor Control Panel – przełączniki do trybu Map Mode PPI radaru
6. Weapon Release Computer Set (WRCS) – komputer ustawień uzbrojenia
7. komputer nawigacji
8. oświetlenie kokpitu

Sterowanie – kokpit pilota

Drążek

• Trim Hat – 4-stopniowy trymer
• Bomb Release – do zrzucania bomb
• 2-stage Gun Trigger – 2-stopniowy spust działka, 1-stopień uruchamia kamerę
• ARR – oprócz odłączania boomu tankowania ma różne funkcje związane z uzbrojeniem
• NWS – przytrzymanie go włącza sterowanie przednim kołem, oprócz tego ma inne funkcje związane z uzbrojeniem
• EQR – przytrzymanie go natychmiast wyłącza systemy: Anti-Skid i poprawiające stabilność lotu AFCS, Stab AUG, ARI

Przepustnica

• Speed Brake – 3-stopniowy przełącznik hamulca aerodynamicznego In, Out, Stop
• Ignition Buttons – rozrusznik silnika, używany podczas cold startu (klawisze RAlt/RCtrl + Home)
• Cage Button – sprężynowy przycisk – odskakuje po wciśnięciu, różne opcje podczas atakowania działkiem pociskami AA i używaniem radaru
• Finger Lifts – odblokowują przepustnicę z pozycji Cut-Off do Idle podczas cold startu (klawisze RAlt/RCtrl + End)
• Mic Switch – 2-stopniowy przełącznik mikrofonu: interkom / UHF

• Pinky Switch – 4-stopniowy przełącznik wyboru uzbrojenia: działko (aft), pociski naprowadzane radarem (fwd), pociski naprowadzane termicznie (center), wybór pylonu z pociskiem IR (up). Funkcja UP jest sprężynowa – przycisk od razu odskakuje
• Dispense Button – aktywuje program wyrzucania chaff / flar

Sterowanie – kokpit WSO

Drążek

Drążek WSO ma inny kształt, ale większość funkcji tych samych, co pilota. Brakuje jedynie przycisku AAR.

• Trim Hat – 4-stopniowy trymer
• Bomb Release – do zrzucania bomb
• 2-stage Gun Trigger – 2-stopniowy spust działka, 1-stopień uruchamia kamerę
• NWS – przytrzymanie go włącza sterowanie przednim kołem, oprócz tego ma inne funkcje związane z uzbrojeniem
• EQR – przytrzymanie go natychmiast wyłącza systemy: Anti-Skid i poprawiające stabilność lotu AFCS, Stab AUG, ARI

Antenna Hand Control

Dodatkowy drążek na prawej konsoli służy do sterowania radarem oraz kamerą Mavericka i TGP Pave Spike.

• Challenge Button – zmienia pole widzenia kamery, włącza zapytanie IFF dla celu radarowego
• Action Switch – 2-stopniowy spust z różnymi funkcjami. UWAGA – jego działanie jest skomplikowane. W opcjach sterowania znajdują się osobne pola do przypisania go, zależnie czy posiada się joystick z 2-stopniowym spustem czy z 1-stopniowym
• Antenna Elevation Control – pokrętło sterujące kątem wychylenia anteny radaru

Przepustnica

Przepustnica WSO różni się znacznie od tej pilota. Liczba przycisków jest ograniczona, nie ma też opcji włączenia dopalacza.

• Speed Brake – 3-stopniowy przełącznik hamulca aerodynamicznego In, Out, Stop
• Mic Switch – 2-stopniowy przełącznik mikrofonu: interkom / UHF

Model pilota

Klawisze LAlt + P włączają model pilota oraz WSO w kokpicie.

Wesprzyj serwis Szkoła Latania DCS World

Kupując moduł F-4E Phantom w sklepie Heatblur wspierasz całą kwotą twórców modułu:

Ściągnij wersję PDF