Spis treści:
TSD – co to jest i do czego służy Tactical Situation Display?
Niezbędne przyciski
Podstawy obsługi TSD
Opis ekranu TSD
MAP – funkcje wyświetlania mapy
SHOW – dostosowanie ilości wyświetlanych informacji
RTE – zarządzanie trasami
PAN – przesuwanie widoku
BAM – Battle Area Management

UWAGA
Sekcja dotycząca zarządzania punktami mapy została szczegółowo opisana w rozdziale Nawigacja i punkty mapy – tutaj. Wpis opiera się na wczesnej wersji systemu TSD w DCS World – nie wszystkie funkcje obecnie działają. 

TSD – co to jest i do czego służy Tactical Situation Display?

TSD – Tactical Situation Display – to system wyświetlający w kokpicie cyfrowy obraz pola bitwy oraz rejonu działań śmigłowca z widoku z góry. Służy do obrazowania oraz nanoszenia danych nawigacyjnych lub taktycznych w postaci punktów drogi z ich współrzędnymi, pozycji wrogich i sojuszniczych jednostek, przeszkód terenowych itp. Może wyświetlać kolorową mapę terenu w formie cyfrowej, kartograficznej lub satelitarnej w 2D oraz 3D (3D w obecnej wersji DCS jest niezaimplementowane).

Niezbędne przyciski

• Cursor Controller / Enter – manipulowanie kursorem, funkcja Enter kursora
• Cursor Display Select – przełączanie kursora pomiędzy ekranami

Podstawy obsługi TSD

1.
Wyświetl ekran TSD na monitorze wciskając przycisk skrótu TSD.

2.
Do obsługi TSD niezbędny jest kursor. Jeśli jest na drugim monitorze, przesuń go do krawędzi i wykonaj podwójny klik w stronę ekranu z TSD. Alternatywnie możesz wciśnąć przycisk Cursor Display Select.

3.
Z kursorem na ekranie TSD jest gotowy do pracy.

Opis ekranu TSD

1.
Domyślny ekran TSD zawiera następujące informacje:

1. Punkty nawigacyjne waypoints i aktywna trasa ROUTE (o ile zostały stworzone wcześniej w edytorze lub w śmigłowcu)
2. Dane aktywnego punktu nawigacyjnego Waypoint z odległością i czasem lotu do niego
3. „Ownship” – niebieski symbol pozycji śmigłowca na mapie
4. EN – Endurance – pozostała ilość czasu działania śmigłowca z aktualnym stanem paliwa i mocą silnika
5. Aktualna siła wiatru – jeśli jest mniejsza od 5 węzłów pojawia się napis CALM (spokojnie)

2.
Domyślne funkcje TSD dostępne po wciśnięciu przycisków wokół ekranu to:

• PAN – funkcja swobodnego przesuwania mapy za pomocą Cursor Controler bez zmiany skali
• SHOW – funkcja pozwalająca dostosować ilość informacji i symboli wyświetlanych na mapie
• „87” – aktualny kurs w stopniach, na który skierowany jest dziób śmigłowca
• PP – Present Position – wyświetla ramkę z aktualną pozycją/współrzędnymi śmigłowca na mapie
• COORD – wyświetla listę punktów mapy z ich współrzędnymi, posegregowaną na kategorie
• UTIL – wyświetla dane systemu nawigacji
• 3KM – skala mapy – długość jednego boku kwadratu siatki mapy
• 15 góra/dół – skala mapy w kilometrach (x5 kwadratów siatki)
• CTR – Center – cetrowanie pozycji śmigłowca na środek mapy
• FRZ – Freeze – „zamrożenie” obrazu mapy
• CAQ – Cursor Acquisition – funkcja pozwalająca wybrać punkt pod kursorem jako źródło „acquisition”
• ACQ – wybór źródła „acquisition”
• POINT – wywołuje funkcje punktów mapy
• RTE – Route – wywołuje funkcje tras „route”
• MAP – wywołuje funkcje wyświetlania mapy
• „87” – kurs na wybrany waypoint
• BAM – Battle Area Management – pozwala wyznaczać strefy ataków Priority Fire Zones (PFZ) i wstrzymania ognia No-Fire Zones dla skrzydłowych
• PHASE (NAV) – przełącza mapę pomiędzy trybem nawigacji NAV i ataku ATK
• TSD – wyjście do menu głównego systemów śmigłowca
• SA – niezaimplementowane w DCS Apache
• INST – Instruments – wyświetla instrumenty niezbędne w nawigacji radiowej ADF, w warunkach słabej widoczności

MAP – funkcje wyświetlania mapy

1.
Wciśnij MAP, by wejść do submenu wyświetlania mapy

2.
Dostępne opcje to:

• DIG – Digital Terrain – generuje cyfrowy obraz terenu
• CHART – zdjęcie mapy kartograficznej (dostępna tylko przy niektórych skalach i nie na wszystkich terenach DCS World)
• SAT – Satellite – mapa oparta na zdjęciach satelitarnych
• STICK – brak grafiki, wyświetla tylko siatkę

3.
Cyfrowa mapa Digital Terrain posiada opcję kolorowania obrazu COLOR BAND zależnie od wysokości terenu:

• NONE – brak kolorowania
• A/C – Aircraft Altitude – kolorowanie zależne od aktualnej wysokości lotu: czerwony teren jest powyżej aktualnej wysokości, żółty w granicach 50 stóp od aktualnej wysokości
• ELEV – Elevation – kolorowanie zależne od wysokości terenu nad poziomem morza MSL – od zielonej najniższej do brązowej najwyższej

4.
W trybie mapy kartograficznej Chart można zmienić skalę wyświatlanej mapy przyciskiem SCALE.

5.
Pozostałe, działające funkcje sekcji MAP to:

• GRAY – przełącza obraz DIG pomiędzy zieloną i szarą kolorystyką, gdy nie działa podfunkcja Color Band
• GRID – włącza/wyłącza siatkę kwadratów
• SLOPE SHADE – włączone na stałe cieniowanie wzniesień w trybie DIG
• ORIENT – przełącza orientację wyświetlania mapy:
  – N-UP – północ u góry na godz. 12
  – HDG-UP – aktualny kurs śmigłowca u góry na godz. 12
  – TRK-UP – aktualny Ground Track śmigłowca (pozycja wektora kierunku lotu?) u góry na godz. 12

SHOW – dostosowanie ilości wyświetlanych informacji

Funkcja SHOW pozwala filtrować ilość informacji pokazywanych na ekranie TSD w danej chwili. Część z nich jest zależna od trybu nawigacji lub ataku, ale każdy z nich można odpowiednio dostosować pod własne upodobania lub potrzebę chwili.

1.
Wciśnij przycisk SHOW. Domyślnie w trybie nawigacji NAV pojawią się następujące opcje:

• WAYPOINT DATA – włącza/wyłącza okienko z danymi aktywnego waypointa
• INACTIVE ZONES – włącza/wyłącza nieaktywne strefy ataku
• OBSTACLES – włącza/wyłącza przeszkody wykryte przez radar FCR (nie działa w obecnej wersji)
• CPG/PLT CURSOR – włącza/wyłącza podgląd kursora strzelca CPG lub pilota PLT zależnie od miejsca
• CURSOR INFO – włącza/wyłącza pasek z informacjami o współrzędnych miejsca pod kursorem
• HSI – włącza/wyłącza Horizontal Situation Indicator – różę kompasu
• ENDR – włącza/wyłącza okienko Endurance
• WIND – włącza/wyłącza okienko z siłą wiatru

2.
Po wciśnięciu dodatkowej opcji COORD SHOW pojawią się:

• CONTROL MEASURES – włącza/wyłącza widok ogólnych punktów mapy z kategorii Control Measures
• FRIENDLY UNITS – włącza/wyłącza widok punktów mapy z sojuszniczymi jednostkami z kategorii Control Measures
• ENEMY UNITS – włącza/wyłącza widok punktów mapy z wrogimi jednostkami z kategorii Control Measures
• PLANNED TGTS/THREATS – włącza/wyłącza widok zapisanych (Stored) celów / zagrożeń

3.
Po przełączeniu TSD w fazę atakowania ATK funkcje COORD SHOW zmieniają się. Ikony zapisanych celów są domyślnie widoczne, za to opcją jest wyświetlenie wyłączonej w tym trybie trasy z punktami nawigacyjnymi waypoints. Służy do tego przycisk CURRENT ROUTE.

4.
Funkcja THRT SHOW (Threat Show) służy do wyświetlania m.in. pierścieni zasięgów wokół ikon zagrożeń, ale nic z tego nie zostało jeszcze zaimplementowane.

5.
Dopiero po włączeniu wyświetlania różnych typów punktów mapy, TSD zapełni się wprowadzonymi wcześniej symbolami różnych jednostek i obiektów.

RTE – zarządzanie trasami

Trasy – Routes – to sekwencje połączonych ze sobą punktów nawigacyjnych Waypoints/Hazards i Control Measures. Cele „Targets” nie mogą być częścią trasy. Nie jest to plan lotu dla danej misji, a raczej wskazanie najlepszej drogi dostępu w rejon działań zbrojnych (Ingress), sposobu na zmianę sektora działań, bezpiecznego opuszczenia go (Egress), czy też sposób na kontrolowanie operowania killku formacji śmigłowców na tym samym polu walki.

Z tych powodów misja bojowa ma zwykle kilka różnych tras, a TSD może zapisać aż 10 tras składających się ze 100 punktów mapy każda. Dokładne trzymanie się ich wytycznych jest uzależnione od sytuacji i nie zawsze trzeba poruszać się zaliczając wszystkie punkty w kolejności. Aktywny waypoint trasy można zawsze zmienić opcją DIRECT TO. Trasy można dowolnie tworzyć i modyfikować w menu RTE, a skasowanie waypointa z trasy nie usuwa go z bazy danych śmigłowca. Jeśli w edytorze misji dodano sekwencję waypointów, będą one wyświetlane jako aktywna trasa Alpha z punktem startowym W01.

1.
Wciśnij przycisk RTE, by wyświetlić główne opcje zarządzania trasami:

• ADD – dodaje punkt do trasy
• DEL – kasuje punkt do trasy
• DIR – pozwala wybrać dowolny waypoint jako aktywny punkt nawigacyjny
• ALPHA Wxx-END – wyświetla punkty aktywnej trasy  

2.
Wciśnij RTM – Route Manager – by wejść do menu zarządzania trasami:

• ALPHA, BRAVO, DELTA... – aktywuje jedną z 10 tras do wyboru
• REVERSE ROUTE – odwraca kolejność punktów aktywnej trasy
• NEW – aktywuje wybraną trasę (Alpha, Bravo. itd.) – pojawia się napis CURRENT
• DELETE – kasuje listę punktów wybranej trasy
• PAGE 1/2 – przełącza na drugą stronę z kolejnymi pięcioma trasami

Dodawanie punktów do trasy

1.
Upewnij się, że na mapie są punkty, które można dodać do trasy. Wciśnij przycisk ADD.

2.
Najłatwiejsza metoda to naprowadzenie kursora na punkt i wciśnięcie Cursor Enter. Inny sposób to kliknięcie przycisku POINT? i wprowadzenie numeru waypointa np. W06 na klawiaturze.

3.
Upewnij się, że pole POINT pokazuje numer wybranego punktu, a nie „?” i wciśnij jeden z przycisków po prawej, na pozycji, gdzie ma zostać dodany punkt trasy. END to koniec trasy zawsze pokazywany u góry. Analogicznie postępuj z wszystkimi punktami, które mają być dodane do trasy.

Kasowanie punktów trasy

1.
Po wybraniu menu tras RTE, Kliknij przycisk DEL, a następnie wybrany punkt trasy z listy po prawej.

2.
Alternatywnie, po wybraniu opcji DEL najedź kursorem na wybrany punkt na mapie i wciśnij Cursor Enter. Zwróć uwagę, że usuwane punkty przestają być tylko częścią trasy, wciąż są na mapie i bazie danych.

PAN – przesuwanie widoku

PAN umożliwia przeglądanie rejonów mapy nie mieszczących się aktualnie na monitorze bez konieczności zmiany skali.

1.
Włącz funkcję PAN. Teraz możesz przesuwać widok za pomocą Cursor Controller.

2.
Dostępne opcje to:

• prawo/lewo HDG – obraca mapę wokół jej osi z wybranym kursem na godz. 12, zaznaczając HDG można wpisać wartość w stopniach na klawiaturze
• góra/dół 25 – skala mapy
• LAST PAN – powrót do poprzedniego widoku PAN
• PAN NORM/CURSR – przełącza pomiędzy przesuwaniem mapy i przesuwaniem samego kursora na mapie za pomocą Cursor Controller
• Wxx – centrowanie widoku na dany punkt
• góra/dół RTE – centrowanie widoku na kolejne punkty trasy
• POINT? – centrowanie widoku na punkt wpisany na klawiaturze (np. W04)

BAM – Battle Area Management

BAM – Battle Area Management – czyli zarządzanie strefami pola bitwy to opcja przydatna w złożonych misjach multiplayer. Pozwala załodze określać na mapie strefy z celami o wyższym priorytecie dla radaru FCR (PFZ – Priority Fire Zone) oraz niskim NFZ (No-Fire Zone) i przydzielać je skrzydłowym. Można utworzyć 8 stref PFZ z jedną aktywną i 8 stref NFZ z dowolną ilością aktywnych. Cele w PFZ mają najwższy priorytet dla radaru, a cele w NFZ najniższy. W trybie BAM mapa zostaje „zamrożona”.

1.
Wciśnij przycisk BAM, by wyświetlić opcje:

2.

• TYPE: PF/NF – przełącza pomiędzy typami stref Priority Fire Zone (PF) i No-Fire Zone (NF)
• OPT: AUTO/MAN/TRP – przełącza pomiędzy trybem podziału narysowanego obszaru na strefy: Auto, Manual i Target Reference Point
• DEL – usuwa strefy PFZ
• #Z – ustawienie liczby stref, na które będzie automatycznie podzielony każdy narysowany obszar
• DR: BX/LN – sposób rysowania i kształt strefy: BX (Box – prostokąt), LN (Line – czworobok z liniami o wybranej długości)

Tworzenie stref PFZ

Tryb AUTO – rysowanie BOX

Tryb OPT: AUTO automatycznie podzieli narysowany obszar na wybraną ilość stref #Z. BOX to sposób rysowania obszaru z zaznaczeniem dwóch przeciwległych narożników prostokąta.

1.
Wybierz OPT – Auto i DR – Box. Określ ilość stref w #Z. Najedź kursorem na miejsce, gdzie ma być narożnik obszaru i kliknij Cursor Enter. Następnie przesuń kursor w miejsce przeciwległego narożnika – na mapie pojawi się prostokąt z linii przerywanej.

2.
Wciśnij Cursor Enter jeszcze raz potwierdzając narysowany obszar. Pole zostanie automatycznie podzielone na wskazaną ilość stref. 

Pojawi się nowa opcja ACT, pozwalająca wybrać jedną aktywną strefę PFZ. Po aktywacji można ją wysłać skrzydłowym wciskając przycisk SEND (w obecnej wersji jeszcze nie zaimplementowane).

Tryb AUTO – rysowanie LN

Metoda rysowania LN – Line polega na wyznaczeniu trzech odcinków o dowolnej długości, które stworzą czworokąt o nieregularnym kształcie zależnie od narysowanych linii.

1.
Ustaw metodę rysowania DR – LN. Skieruj kursor w miejsce początku rysowania obszaru i naciśnij Cursor Enter. Przesuń kursor w nowe miejsce i wciśnij ponownie Cursor Enter, by narysować pierwszy bok czworokąta.

2.
Analogicznie stwórz pozostałe trzy boki.

3.
Po potwierdzeniu trzeciego boku pozostały odcinek automatycznie połączy pierwszy punkt z ostatnim tworząc czworokąt. Przy funkcji AUTO zostanie on automatycznie podzielony na strefy PFZ. Przyciskiem ACT możesz wybrać aktywną strefę do wysłania przez sieć Longbow (w obecnej wersji nie działa).

Tryb MAN

Tryb MAN polega na samodzielnym narysowaniu każdej strefy PFZ pojedynczo – system nie będzie dzielił automatycznie narysowanego obszaru. Można narysować tyle stref, ile ustawionych jest w okienku #Z. Stworzenie nadprogramowej usunie poprzednie i stanie się nową strefą PFZ nr 1. Metoda rysowania Box lub LN nie ma znaczenia i działa tak, jak przy Auto. Można też mieszać sposoby rysowania i część stref narysować jako Box, a część jako Line.

1.
Wybierz funkcję OPT – MAN i określ ilość stref #Z. Narysuj obszary stref wybranym sposobem rysowania.

Tryb TRP

Tryb TRP Target Reference Point wymaga wskazania kursorem tylko jednego punktu na mapie. System automatycznie tworzy wokół niego cztery kwadratowe strefy o wyznaczonej wielkości 1, 2 lub 3 kilometrów kwadratowych.

1.
Wybierz tryb TRP oraz wielkość strefy w kilometrach KM. Przesuń kursor w wybrane miejsce i naciśnij Cursor Enter. Dokoła niego pojawią się cztery strefy PFZ.

Kasowanie stref PFZ

1.
Wciśnij przycisk DEL.

2.
Potwierdź YES. Pamiętaj, że skasowane zostaną wszystkie strefy PFZ na mapie.

Tworzenie stref NFZ

Tworzenie stref NFZ No-Fire Zone odbywa się w identyczny sposób, ale bez automatycznego podziału obszaru. Każdy narysowany obszar to pojedyncza strefa. Można aktywować jedną lub wiele z nich.

1.
Wybierz typ strefy TYPE – NF oraz SEL – wybór numeru strefy do utworzenia.

2.
Z listy N1?-N8? wybierz numer strefy, którą chcesz utworzyć.

3.
Metodą BOX lub LN narysuj strefy analogicznie, jak przy PFZ. 
UWAGA – narysowanie kolejnej strefy wymaga ponownego wyboru jej numeru przez funkcję SEL i listę N1?-N8?.

4.
Opcja ACT pozwala aktywować wybraną strefę w sekcji SEL. Może być ich kilka, jeśli wyżej w opcji ACTIVE wybrane jest MULTI, zamiast SINGLE.

Kasowanie strefy NFZ

Funkcja DEL kasuje strefę NFZ. W przeciwieństwie do PFZ, nie kasowane są wszystkie strefy, ale tylko te wybrane funkcją SEL. Widać je po żółtym wypełnieniu numeru.

Ściągnij wersję PDF